شربت دوفالوز یبوست چیست؟

به مشکل در دفع مدفوع، یبوست میگویند. به طور کلی یبوست یعنی شما کمتر از ۳ بار در هفته دفع داشته باشید یا در هنگام دفع احساس درد و سختی داشته باشید. یبوست از شکایت های شایع پزشکی است که به طور معمول سالانه باعث چندین میلیون ویزیت پزشک در سراسر دنیا می شود. یکی از بهترین راه های درمان یبوست، شربت دوفالوز می‌باشد.

چه زمانی این مشکل مزمن می شود؟

یبوست مزمن زمانی رخ می دهدکه دفع کمتر مدفوع نسبت به حالت عادی یا مشکل در دفع مدفوع برای ۳ ماه یا بیشتر از آن ادامه داشته باشد. مدیریت یبوست مزمن شامل شناسایی و درمان علل ایجاد ، ایجاد تغییرات در سبک زندگی، استفاده از درمان‌های دارویی و غیردارویی و گاهی جراحی است.

درمان یبوست مزمن بسیار حائز اهمیت است زیرا پیامدهای قابل توجهی روی کیفیت زندگی دارد.

ما در این مقاله می خواهیم ضمن ارائه اطلاعات مفیدی در مورد یبوست، شما را با شربت دوفالوز که یکی از بهترین درمان های این مشکل است آشنا کنیم.

یبوست مزمن به‌ دو دسته ی اولیه و ثانویه (به دلیل داروها، بیماری‌های مزمن یا ناهنجاری‌های آناتومیک) طبقه‌بندی می‌شود.

علت یبوست چیست؟

مدفوع سفت و خشک نتیجه جذب آب زیاد روده بزرگ است. به‌طور معمول، همانطور که غذا از طریق کولون (که به عنوان روده بزرگ شناخته می شود) حرکت می کند، روده بزرگ آب را جذب می کند در حالی که مدفوع (مواد زائد) را تشکیل می دهد، سپس انقباضات عضلانی دیواره روده، مدفوع را به‌سمت راست روده می راند و تا زمانی که مدفوع به راست روده می رسد، بیشتر آب جذب شده و مدفوع را جامد می کند.

وقتی انقباضات عضلانی روده بزرگ آهسته یا کند باشد، مدفوع به آرامی در روده بزرگ حرکت می کند و در نتیجه آب زیادی جذب می شود.

برخی از شایع ترین علل یبوست عبارتند از:

داروها(داروهای مسکن اپوئیدی، ضد التهاب های غیر استروئیدی، فشار خون، صرع، ضد افسردگی، آلرژی و …)
عدم تحرک
نوشیدن مایعات به‌مقدار کم
ناکافی بودن مقدار فیبر رژیم غذایی
نادیده گرفتن حس دفع
تغییرات سبک زندگی مانند : مسافرت، بارداری و کهولت سن.
مشکلات عملکردی روده
سومصرف مسهل ها
اختلالات ماهیچه های کف لگن
انسداد کولون یا رکتوم
بیماری های زمینه ای

چه بیماری های زمینه ای میتوانند باعث بروز یبوست مزمن شوند؟

سندرم روده تحریک پذیر
دیابت
MS
کم کاری تیرویید
پرکاری غدد پاراتیرویید
بیماری های مزمن کلیوی
اختلالات الکترولیتی(هایپرکلسمی،هیپوکلمی و هیپومنیزمی)
دمانس(زوال عقل)
قطع نخاع
پارکینسون
سکته مغزی
افسردگی
آنورکسیا
سرطان ها
و …

ریسک فاکتورهای این بیماری عبارتند از:

سن بالا
جنسیت (زن ها)
مشکلات روحی

یبوست را چگونه تشخیص دهیم؟

در صورتی که با این مشکل دست و پنجه نرم میکنید، باید به مراکز درمانی مراجعه کنید. پزشک ممکن است از شما سوالاتی همچون موارد زیر بپرسد:

مدت زمان تجربه علائم
شکل و قوام مدفوع
وجود یا عدم وجود خون در مدفوع
داروها و مکمل هایی که مصرف میکنید
درمان های خانگی یا OTC که امتحان کردید

همچنین ممکن است پزشک به شما معاینه ی فیزیکی را پیشنهاد دهد که شامل لمس ناحیه ی شکم و معاینه رکتال باشد.

تست های پاراکلینیکی که برای یبوست مزمن انجام می دهند عبارتند از:

آزمایش خون برای چک کردن فاکتورهای تیروئیدی و سطح الکترولیت ها و …
رادیوگراف از ناحیه ی شکمی(کولون)
MRI defactography
Ballon expulsion test
مانومتری آنورکتال
کولونوسکوپی
کولون ترانزیت تایم(CTT)

اپیدمیولوژی:

یبوست مزمن یکی از علائم گوارشی شایع در جهان است. بر اساس تعریف این بیماری، یبوست مزمن، می تواند بین ۲ تا ۲۷ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار دهد. یبوست برای بسیاری از بیماران از نظر جسمی و روحی آزاردهنده است و می تواند به طور قابل توجهی در زندگی و رفاه روزمره آنها اختلال ایجاد کند.

در یک مطالعه ی کهورت که جامعه ی آماری آن متعلق‌به جنوب ایران و حدود ۹۰۰۰ نفر بوده است، آمار شیوع یبوست مزمن ۸.۱% گزارش شده است.

همچنین در یک مقاله دیگر(سیستمیک ریویو) میزان شیوع و همه‌گیری یبوست (همه انواع به جز یبوست عملکردی) بین ۱.۴% تا ۳۷% گزارش شده است که در‌نتیجه نشان می دهد که آمار بروز یبوست در ایران بالا است.

عوارض یبوست مزمن، چیست؟

یبوست می‌تواند عوارضی مانند هموروئید ایجاد کند که با زور زدن برای اجابت مزاج رخ می‌دهد، یا شقاق مقعدی (پارگی پوست اطراف مقعد) که وقتی مدفوع سفت عضله اسفنکتر را تحت تاثیر قرار می دهد، خونریزی رخ می دهد.

درمان بیماری:

مدیریت غیر دارویی:

اصلاح سبک زندگی میتواند به بهبود نسبی علائم یبوست و پیشگیری از بروز مجدد آن کمک کند. لازم است که به بیمار آموزش های لازم در این خصوص داده شود.

ورزش، مایعات و پروبیوتیک:

اگرچه شواهد ثابتی وجود ندارد که افزایش فعالیت بدنی بتواند یبوست را تسکین دهد، اما مطالعات با جامعه آماری کوچک نشان داده است که خطر ابتلا به یبوست در افرادی که سبک زندگی کم تحرک دارند، افزایش می یابد و در افرادی که دو تا شش بار در هفته ورزش می کنند، کاهش می یابد. همچنین یک مطالعه ی دیگر نشان داده است که افزایش مصرف آب، زمانی که با مصرف فیبر مناسب روزانه همراه شود، دفعات مدفوع را بهبود می بخشد. هر دو مداخله، با وجود شواهد محدود، توصیه های معقولی هستند که میتوانند باعث بهبود نسبی علائم در کنار سایر توصیه های گایدلاین های درمانی شوند.

همچنین پروبیوتیک ها میتوانند باعث بهبود حرکات روده شوند، ولی مطالعات کمی این ایده را حمایت می کنند.

رژیم غذایی پر فیبر:

فیبر غذایی باعث افزایش حجم مدفوع و دفع مدفوع در بیماران مبتلا به یبوست مزمن می شود و افزایش مصرف فیبر نسبت به ملین ها و تنقیه، عوارض جانبی گوارشی کمتری دارد.

مصرف فیبر توصیه شده توسطU.S. Department of Agriculture’s برای زنان ۲۵ گرم و برای مردان ۳۸ گرم در روز است. با این حال، داده‌های نظرسنجی ملی What We Eat in America”” از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که بیشتر بزرگسالان تنها ۱۶ گرم فیبر در روز مصرف می‌کنند.

بیمارانی که توصیه های روزانه را رعایت نمی کنند، باید مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند سبوس، میوه ها، سبزیجات و آجیل را به میزان تقریبی ۵ گرم در هفته افزایش دهند تا از نفخ و تورم شکم که می تواند با افزایش ناگهانی مصرف فیبر رخ دهد، جلوگیری کنند.

منابع مناسب فیبر چیست؟

دسته غذایی	فیبر متوسط	فیبر بالا
نان	نان سبوس دار، نان گرانولا، مافین سبوس گندم،ذرت بو داده
غلات	دانه های سبوس،گندم خرد شده، مینی گندم مات شده، بلغور جو دوسر، موسلی، گرانولا، سبوس جو دوسر	جوانه های سبوس، سبوس ذرت، سبوس ۱۰۰%
سبزیجات	چغندر، کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلم، هویج، ذرت، لوبیا سبز، نخود سبز، بلوط و کدو حلوایی، اسفناج، سیب زمینی با پوست، آووکادو
میوه ها	سیب با پوست، خرما، پاپایا، انبه، شلیل، پرتقال، گلابی، کیوی، توت فرنگی، مارمالاد سیب، تمشک، شاه توت، کشمش	آلوی پخته، انجیر خشک
سایر	کره بادام زمینی،مغز ها	لوبیا پخته، نخود سیاه، لوبیا گاربانزو، لوبیا لیما، لوبیا چیتی، لوبیا قرمز

بیوفیدبک:

بیمارانی که دچار اختلال در دفع و اختلالات ماهیچه های کف لگن هستند بهتر است درمان خود را با استفاده از بیوفیدبک پیش ببرند. آموزش بیوفیدبک شامل بازخورد دیداری یا شنیداری از انقباض و شل کردن عضلات کف لگن و مقعد، اغلب با پلاگ رکتوم است تا به بیماران کمک کند تا یاد بگیرند که چگونه فعالیت های عضلات شکم و لگن را هماهنگ کنند.

درمان بیوفیدبک در کارآزمایی‌های randomized و کنترل‌شده برای اختلال عملکرد دفع مدفوع، به‌طور قابل ملاحظه ای بر ملین‌ها و دارونما برتر است.

دارودرمانی:

خط اول درمان دارویی یبوست شامل ملین های حجم دهنده و اسموتیک است مانند شربت دوفالوز. خط دوم درمان شامل ملین های محرک، روان کننده و سایر ترکیبات دارویی جدید است.

شربت دوفالوز جزو ملین های اسموتیک می باشد.

ملین های حجم دهنده:

ملین های حجیم در بیماران مبتلا به یبوست معمولی بهترین عملکرد را دارند و حاوی فیبر محلول یا نامحلول هستند که آب را جذب می کند تا حجم مدفوع را افزایش دهد و حرکات روده را تقویت کند. مصرف آب کافی برای عملکرد مناسب مورد نیاز است و مصرف کم آب ممکن است احتمال نفخ را افزایش دهد و خطر انسداد به همراه داشته باشد.

ملین های اسمزی:

ملین های اسمزی مانند پلی اتیلن گلیکول، لاکتولوز و محصولات مبتنی بر منیزیم، باعث افزایش ترشح آب در مجرای روده می شوند و یک درمان دارویی مناسب در خط اول درمان هستند.

یکی از بهترین و ایمن ترین داروهای این گروه لاکتولوز است که شرکت بهستان دارو با نام شربت دوفالوز آن را تولید کرده است.

لازم به‌ ذکر است که شربت دوفالوز با مواد اولیه شربت دوفالاک تهیه‌شده و در ایران توسط شرکت بهستان دارو بسته‌بندی می شود.

ملین های محرک و نرم کننده مدفوع:

ملین های softner یا همان نرم کننده مدفوع، باعث انتقال آب به مدفوع و نرم تر شدن آن می شوند که در نتیجه ی این موضوع، عمل دفع را راحتر و روانتر می کنند.

در سوی دیگر، ملین های محرک، ماهیچه هایی را که روده شما را پوشانده‌اند، تحریک می کند و به آنها کمک می کند تا مدفوع را به سمت رکتوم منتقل کنند. مدت اثر آن ها بین ۶ تا ۱۲ ساعت است. این ملین ها مانند بیزاکودیل و سنا، مکمل‌های کوتاه‌مدت و خط دوم درمان هستند.

سایر عوامل:

داروهایی مانند لوبی پروستون و لیناکلوتید که جز دسته ی داروهای secretagogues هستند، باید در مواقعی که اصلاحات غذایی و ملین های اسمزی یا محرک بی اثر هستند، مورد توجه قرار گیرند. لوبی پروستون بر روی کانال های کلرید روده ای برای افزایش ترشحات و دفع مدفوع اثر میگذارد و برای یبوست مزمن توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید شده است. شایع ترین عارضه جانبی که منجر به قطع این داروها می شود، اسهال است.

پروکالوپراید، یک آگونیست گیرنده سروتونین ۴ است که میزان استیل کولین را افزایش می دهد و برای یبوست مزمن نیز مورد تایید FDA است. با این حال، داروهایی مثل پروکالوپراید به طور قابل توجهی گرانتر از ملین های استاندارد هستند و مدرکی مبنی بر موثرتر بودن آنها وجود ندارد.

برای بیماران مبتلا به یبوست ناشی از مواد اپوئیدی، آنتاگونیست های مو-اوپیوئید، مانند نالوکسگل، متیل نالترکسون و نالدمدین، در کاهش زمان اجابت مزاج و زمانی که سایر درمان ها شکست خورده‌اند، میتواند موثر باشد.

پیشگیری از یبوست چگونه است؟

رعایت نکاتی همچون استفاده از رژیم غذایی پر فیبر، کمتر کردن مصرف غذاهای فرآوری شده، نوشیدن مایعات به مقدار کافی، فعالیت منظم و ورزش و عدم نادیده‌گرفتن حس دفع میتواند به شما در پیشگیری از ابتلا به یبوست کمک کند.

چرا استفاده از ملین های اسمزی مانند لاکتولوز توصیه می شود؟

زیرا ملین های اسمزی به عنوان خط اول درمان برای بیماران مبتلا به یبوست استفاده می شوند. آنها آب را از طریق جریان اسمزی به داخل مجرا می کشند و به نرم شدن مدفوع و تسریع انتقال روده کمک می کنند. یکی از این ملین ها لاکتولوز است که مطالعات زیادی اثر بخشی و ایمن بودن آن را ثابت کرده اند و با قیمت مناسب در دسترس افراد هست. دوز معمول توصیه‌شده لاکتولوز برای گروه های سنی مختلف متفاوت است. بهتر است با مشورت پزشک یا داروساز دوز مناسب خود را مصرف کنید. شربت دوفالوز که لاکتولوز شرکت بهستان دارو است در داروخانه های سراسر کشور موجود است و می توانید آن را به راحتی تهیه کنید.

منابع: