متاستاز زمانی است که سرطان از یک جای بدن به نقاط دیگر بدن گسترش پیدا می‌کند. سرطانی که در جای دیگری از بدن شروع شود و سپس به ریه‌ها سرایت می‌کند متاستاز ریه نام دارد. متاستاز، سرطان ریه نیست، اما می‌تواند علائم ریوی ایجاد کند. روش‌های درمانی مختلفی هم برای این بیماری وجود دارد که البته به نوع و شدت آن بستگی دارند.
متاستاز حتی می‌تواند از ریه به قسمت‌های دیگر بدن برود و کل بدن را درگیر کند. به همین دلیل درمان در مراحل اولیه اهمیت زیادی دارد. اگر می‌خواهید در این باره اطلاعات بیشتری به دست بیاورید در ادامه با ما در بهستان دارو همراه باشید. در این مطلب درباره متاستاز ریوی، علائم، دلایل ایجاد، روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از آن با شما صحبت خواهیم کرد.
متاستاز ریه چیست؟
زمانی که فردی به سرطان مبتلا می‌شود این بیماری تنها یک عضو در بدن او را درگیر می‌کند. این عضو به عنوان سایت اولیه سرطان شناخته می‌شود. سلول‌های سرطانی مانند سایر سلول‌های بدن نیستند. این سلول‌ها تغییر شکل یافته هستند و به همین دلیل می‌توانند از جای خود جدا شوند و به سایر قسمت‌های بدن بروند. در این صورت است که متاستاز ایجاد می‌شود.
زمانی که سلول‌های سرطانی از یک نقطه بدن به سمت ریه بروند، متاستاز ریه اتفاق می‌افتد. سلول‌های سرطانی معمولا از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به قسمت‌های دیگر بدن می‌روند. وقتی این سلول‌ها به سمت ریه بروند، این عضو را آلوده می‌کنند و باعث ایجاد علائم می‌شوند.
علائم متاستاز ریه
انواع متاستازهای ریه گاهی اوقات بدون علامت هستند. زمانی هم که این علائم آشکار می‌شوند نمی‌توان به راحتی آنها را تشخیص داد، چون ممکن است علت علائم چیزی به جز سرطان و متاستاز باشد. در اینجا به شایع‌ترین علائم این بیماری در ریه اشاره می‌کنیم:
· سرفه خونی یا خلط خونی
· درد قفسه سینه
· تنگی نفس
· خس خس سینه
· ضعف
· کاهش وزن بی دلیل و ناگهانی
· جمع شدن مایع در اطراف ریه (آمبولی ریه)
· کاهش اشتها
علت متاستاز ریه؛ کدام سرطان ها می توانند به ریه گسترش پیدا کنند؟
وقتی سرطان ایجاد می‌شود، تومورهایی را در محل سرطان ایجاد می‌کند. این تومورها یا همان تجمع سلول‌های سرطانی ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن انتشار پیدا کنند. سرطان‌هایی که تومور مربوط به آنها می‌تواند به ریه برود عبارت‌اند از:
· سرطان مثانه
· سرطان پستان
· سرطان روده بزرگ
· سرطان کلیه
· نوروبلاستوما
· سرطان پروستات
· سرطان کولورکتال
· سرطان پوست
· سرطان تخمدان
· سارکوم (تومور بدخیمی که در استخوان یا بافت همبند مانند بافت چربی ایجاد می‌شود.)
· سرطان تیروئید
· سرطان پانکراس
· سرطان بیضه
· تومور ویلمز (تومور بدخیم کلیه به ویژه در کودکان)
متاستاز ریه چگونه اتفاق می افتد؟
سلول‌های سرطانی سلول‌های خود بدن هستند که سرطانی می‌شوند. معمولا این سلول‌ها دچار تغییراتی می‌شوند که باعث می‌شود بیش از حد معمول رشد و نمو داشته باشند. حالا اگر این سلول‌های سرطانی بتوانند از محل سرطان اولیه جدا شوند و خودشان را به جریان خون یا سیستم لنفاوی برسانند می‌توانند به قسمت‌های دیگر بدن بروند.
هنگامی که سلول‌های سرطانی در جریان خون یا سیستم لنفاوی قرار می‌گیرند می‌توانند تومور جدیدی را در یک قسمت دیگر از بدن تشکیل دهند. در متاستازهای ریه، سلول‌های سرطانی به ریه‌ها می‌روند و در آنجا تومور جدید تشکیل می‌دهند.
وقتی این سلول‌های سرطانی به ریه می‌رسند، برای رشد باید تغییر کنند. همچنین این سلول‌ها باید بتوانند از حملات سیستم ایمنی بدن جان سالم به در ببرند. در نهایت این سلول‌ها تومورهای جدیدی در ریه‌ها می‌سازند و متاستاز می‌کنند.
نحوه تشخیص متاستاز ریه
برای تشخیص سرطان متاستاتیک ریه پزشک در ابتدا شما را به صورت فیزیکی معاینه می‌کند. در صورت مشکوک بودن شرایط پزشک یک سری آزمایش می‌نویسد که باید آنها را انجام دهید. این آزمایش‌ها را در ادامه به شما معرفی می‌کنیم
· تصویربرداری اشعه ایکس از قفسه سینه: در این آزمایش تصاویر واضح و دقیقی از ریه‌ها تهیه می‌کنند. پزشک با دیدن و بررسی این تصاویر می‌تواند وجود هر گونه ضایعه‌ای را تشخیص دهد.
· سی تی اسکن ریه: این آزمایش هم نوعی تصویربرداری از ریه‌ها است که تصاویر شفاف و مقطعی را از ریه ایجاد می‌کند.
· بیوپسی سوزنی ریه: در این روش پزشک با کمک سوزن یک نمونه کوچک از ریه را برای آزمایش برمی‌دارد. با آزمایش این نمونه می‌توان به وجود شواهدی از توده‌های سرطانی پی برد.
· برونکوسکوپی: در این روش پزشک می‌تواند مستقیما تمام ساختارهای تشکیل‌دهنده سیستم تنفسی از جمله ریه‌ها را با یک دوربین کوچک و نور ببیند.
· بیوپسی با جراحی: در این روش جراح یک قسمت بزرگ‌تر از بافت ریه را برمی‌دارد تا بتواند آن را آزمایش کند.
· مطالعات سیتولوژیک مایع جنب یا خلط: در این روش از ترشحات تنفسی نمونه برداری می‌کنند و آن را از نظر وجود هر گونه سلول‌های سرطانی مورد آزمایش قرار می‌دهند.
درمان متاستاز ریه
هدف از درمان متاستاز کنترل رشد سلول‌های سرطانی یا تسکین علائم آن است. روش‌های درمانی مختلفی برای این بیماری وجود دارد. انتخاب این روش‌ها به یک سری عوامل بستگی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
· سن
· سلامت کلی
· سوابق پزشکی
· نوع تومور اولیه
· محل تومور
· اندازه تومور
· تعداد تومورها
در ادامه بهترین روش‌های درمان سرطان متاستاتیک را برای شما توضیح می‌دهیم:
شیمی درمانی
اصلی‌ترین درمان برای متاستاز ریه شیمی درمانی است. این روش با تزریق دارو سلول‌های سرطانی را تخریب می‌کند زمانی که سرطان متاستاتیک می‌شود این روش می‌تواند خوب جواب دهد.
جراحی
روش دیگر برای درمان متاستاز ریه جراحی است. در این روش جراح سلول‌های سرطانی را از ریه‌ها خارج می‌کند. البته این روش در مواردی کاربرد دارد که فرد قبلا تومورهای سرطانی را یکبار برداشته باشد یا اینکه سرطان فقط بخش کوچکی از ریه را درگیر کرده باشد.
سایر روش‌های درمانی
یک سری روش‌های مکمل درمانی هم وجود دارند که معمولا بعد از جراحی توصیه می‌شوند. این روش‌ها عبارت‌اند از:
· پرتو درمانی: در این روش از پرتوهای پرانرژی استفاده می‌کنند و آنها را به تومورها می‌تابانند. این پرتوها تومورها را کوچک می‌کنند و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند.
· لیزر درمانی: در این روش نور را با شدت بالا به تومورها و سلول‌های سرطانی می‌تابانند تا آنها را از بین ببرد.
· استفاده از استنت: در این روش جراح لوله‌های باریکی را در راه‌های هوایی فرد قرار می‌دهد تا آنها را باز نگه دارد. این کار به ساده‌تر شدن تنفس و کاهش علائم کمک می‌کند.
· درمان سیستمیک هدفمند: در این روش داروهای شیمی درمانی را مستقیم روی ناحیه آسیب دیده اعمال می‌کنند. به این ترتیب اثربخشی داروها بیشتر می‌شود و به دیگر اندام‌ها و سلول‌های بدن هم آسیب نمی‌رسد.
· ایمونوتراپی: در این روش سیستم ایمنی بدن را تقویت یا تحریک می‌کنند تا بهتر با سلول‌های سرطانی مبارزه کند.
· دما درمانی: در این روش یا از گرما یا از سرما برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند.
عوارض متاستاز ریه
اگر ریه متاستاز کند و درمان نشود ممکن است عوارضی را برای بدن ایجاد کند. عوارض تومورهای متاستاتیک در ریه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
· تجمع مایع بین ریه و دیواره قفسه سینه (افیوژن پلورال) که می‌تواند باعث تنگی نفس یا درد در هنگام نفس عمیق شود.
· گسترش سرطان به اندام‌های دیگر
· مرگ
پیشگیری از متاستاز در ریه
پیشگیری از متاستاز ریه کار ساده‌ای نیست. محققان در حال تلاش برای پیدا کردن روش‌هایی هستند که به کمک آنها بتوان از متاستاز پیشگیری کرد، اما هنوز چیزی ثابت نشده است. اولین مورد در پیشگیری از متاستاز در ریه این است که هر چه سریع‌تر سرطان اولیه را درمان کنید. همچنین می‌توانید یک سری اقدامات در جهت جلوگیری از پیشرفت سرطان و متاستاز انجام دهید:
· از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید
· سبزیجات زیاد مصرف کنید
· آب کافی بنوشید
· به صورت منظم ورزش کنید
· از مصرف الکل خودداری کنید
· سیگار را ترک کنید
· تا حد امکان از هوای آلوده و آلودگی‌های شیمیایی فاصله بگیرید
· استرس را کاهش دهید.
نتیجه گیری
متاستاز ریه به زمانی اشاره دارد که سرطان از نقطه دیگر بدن به ریه می‌رسد. وقتی سلول‌های سرطانی از طریق خون یا سیستم لنفاوی خود را به ریه‌ها می‌رسانند، در آنجا تکثیر می‌شوند و تومورهای سرطانی تشکیل می‌دهند. این نوع متاستاز معمولا علائم ریوی ایجاد می‌کند. در صورت مشاهده هر گونه علائم مثل تنگی نفس و سرفه‌های خونی حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید زودتر جلوی گسترش سرطان را بگیرید.
سوالات متداول
آیا متاستاز ریه خطرناک است؟
بله، وقتی سلول‌های سرطانی به ریه‌ها می‌رسند می‌توانند تومورهای سرطانی ایجاد کنند. این موضوع می‌تواند عوارض خطرناکی ایجاد کند.
آیا متاستاز در ریه منجر به مرگ می‌شود؟
در صورتی که بعد از مشاهده علائم به پزشک مراجعه کنید و درمان را شروع کنید می‌توانید خطر مرگ را کاهش دهید.
آیا متاستاز ریه در کودکان هم اتفاق می‌افتد؟
بله، اما این اتفاق نادر است و در موارد کمی رخ می‌دهد.
چه نوع تومورهایی می‌توانند باعث متاستاز در ریه شوند؟
تومورهای سرطانی بدخیم تقریبا در هر جای بدن می‌توانند به ریه راه پیدا کنند.
چگونه می‌تواند متاستاز در ریه را درمان کرد؟
روش‌های مختلفی مانند شیمی درمانی، جراحی، پرتودرمانی و… برای درمان متاستاز وجود دارد.