ناباروری مردان جولای 11, 2023 ناباروری مردان درمان ناباروری مردانه بررسی ناباروری مردان آسانتر از ناباروری زنان است و با یک آزمایش ساده اسپرمیوگرافی انجام می شود. اگر تعداد اسپرم طبیعی باشد نیازی به بررسی بیشتر در مرد نیست. در مواردی که تعداد اسپرم بسیار کم باشد، برای اطمینان از بارداری، درمان ها بر روی زن ادامه می یابد. درمان ناباروری مردانه وقوع حاملگی منجر به تولد موفقیت بخش؛ این بستگی به تأثیر 70-80٪ تخمک، 10-15٪ رحم، 10-15٪ اسپرم دارد. در این فرآیند تأثیر منفی اسپرم حدود 15-10 درصد است. بارداری فرآیندی است که از طریق زن انجام می شود. دستگاه تناسلی زن که کاملاً سالم است و کار می کند می تواند خطاهای کوچک در اسپرم را بپوشاند. وقتی به علل ناباروری در جامعه نگاه می کنیم، مشاهده می شود که 35 درصد آن ها تنها ناشی از اسپرم (عامل مردانه) است و نیمی از زوج ها از جمله مردان مشکل دارند. بررسی ناباروری مردان آسانتر از ناباروری زنان است و با یک آزمایش ساده اسپرمیوگرافی انجام می شود. اگر تعداد اسپرم طبیعی باشد نیازی به بررسی بیشتر در مرد نیست. در مواردی که تعداد اسپرم بسیار کم باشد، برای اطمینان از بارداری، درمان ها بر روی زن ادامه می یابد. میانگین زمان از شروع تولید سلول های اسپرم در بیضه تا بلوغ و ظهور آن ها در مایع منی 2-3 ماه است. به عبارت دیگر، اسپرمی که امروز در بیضه شروع به تشکیل می کند، 2 تا 3 ماه بعد در مایع منی خارج می شود. تولید اسپرم تحت تأثیر عوامل خارجی زیادی مانند سیگار، الکل، گرما، داروها و عفونت ها قرار می گیرد. بنابراین، در صورت یافتن مقادیر غیر طبیعی، آنالیز مایع منی (شیدایی) باید دو یا سه بار با فاصله زمانی یک ماهه تکرار شود. تأثیر مفید عوامل مضری که مرد با آن ها مواجه می شود یا داروهایی که برای درمان استفاده می شود بعد از 3 ماه بر تولید اسپرم و شمارش نتایج تأثیر می گذارد. نتایج آنالیز منی باید با توجه به فرآیند تولید این اسپرم ارزیابی شود. در مواردی که تعداد اسپرم ها کم باشد، معاینه فیزیکی از مرد انجام می شود و هورمون های او بررسی می شود. درمان ناباروری مردان 1-عفونت ها و اختلالات هورمونی با دارو درمان می شود. 2- عمل واریکوسل: بزرگ شدن وریدهای اطراف بیضه را واریکوسل می گویند. وریدهای بزرگ شده به طور قابل توجهی ممکن است باعث افزایش دما در بیضه شوند که ممکن است تعداد و تحرک اسپرم و به تدریج تولید آن ها را مختل کند. 60 درصد از مردانی که تجزیه و تحلیل مایع منی دارند دچار واریکوسل هستند. واریکوسل در مردان با تجزیه و تحلیل طبیعی مایع منی قابل تشخیص است. اگر واریکوسل در سنینی که رشد بیضه ادامه دارد، مانند دوران کودکی و نوجوانی، تشخیص داده شود، باید با جراحی درمان شود. برای واریکوسلی که بر تولید اسپرم در بزرگسالان تأثیر نمی گذارد، جراحی توصیه نمی شود. جراحی واریکوسل باید زیر میکروسکوپ انجام شود. به این ترتیب بستن عروق کوچک نامرئی موفقیت جراحی را افزایش داده و از عود واریکوسل جلوگیری می کند. تأثیر منفی اسپرم در تشکیل تولد زنده تنها 15 درصد است. تعداد محدودی از زوج ها از جراحی واریکوسل سود می برند، زیرا بارداری عمدتاً از طریق تأثیرات تخمک و رحم اتفاق می افتد. چه زمانی باید جراحی واریکوسل انجام شود؟ در صورت وجود واریکوسل بالینی (وریدهای بزرگ شده که در معاینه قابل مشاهده است)، جراحی واریکوسل توصیه می شود زیرا رشد بیضه در دوران نوجوانی ادامه می یابد. انجام جراحی واریکوسل در مردان با پارامترهای طبیعی اسپرم ضروری نیست. حتی اگر پارامترهای اسپرم در مردان مبتلا به واریکوسل (واریکوسل تحت بالینی) که فقط در سونوگرافی تشخیص داده شده است طبیعی نباشد، جراحی لازم نیست. امروزه جراحی واریکوسل تنها در موارد زیر توصیه می شود: اگر مقادیر اسپرم بد باشد و بارداری مشکل باشد، می توان عمل جراحی را انجام داد. به عبارت دیگر، ترمیم واریکوسل در مردان با تعداد اسپرم کم و همچنین واریکوسل بالینی به ناباروری کمک می کند. اگر واریکوسل بالینی در آزواسپرمی یا مردان اولیگواسپرمی شدید وجود داشته باشد، اگر جراحی واریکوسل قبل از لقاح آزمایشگاهی انجام شود، بازیابی اسپرم و نرخ تولد زنده در TESE کمی بهتر است. 3- رفع انسداد کانال های اسپرم: علل تنگی در محل باز شدن کانال های اسپرم به سمت پروستات با برش آندوسکوپی باز می شود. نواحی ازدحام در سطوح دیگر زیر میکروسکوپ پیدا شده و برداشته می شود و نواحی دست نخورده باقی مانده دوباره به هم بخیه می شوند تا اطمینان حاصل شود که منی به روش طبیعی دفع می شود. این جراحی ها به ندرت برای درمان ناباروری انجام می شود، زیرا شانس موفقیت کم است و شکل گیری بارداری به عوامل زیادی غیر از اسپرم بستگی دارد. 4-تکنیک های کمک باروری – تلقیح داخل رحمی. IUI (واکسیناسیون): تلقیح فرآیند شستشوی مایع منی با تکنیک های خاص و تزریق اسپرم با سرعت بالا در حجم کمی از محلول های مخصوص به داخل رحم با کمک کاتتر نرم در هنگام ترک خوردن تخمک است. میزان موفقیت در مقایسه با IVF پایین است. واکسیناسیون در موارد کم اسپرم، اندومتریوز، ناباروری غیرقابل توضیح انجام می شود. 5-لقاح آزمایشگاهی IVF (لقاح آزمایشگاهی): روشی است برای رسیدن به بارداری با بیشترین میزان موفقیت در موارد اسپرم کم در مایع منی یا در مواردی که اسپرم از بیضه در مردان به دست می‌آید، در موارد انسداد لوله‌های فالوپ زنانه. یا در ناباروری غیرقابل توضیح. با درمان هورمونی، تولید تخمک زن افزایش می یابد و تخمک های ایجاد شده با فرآیندی به نام OPU به محیط آزمایشگاه منتقل می شوند. تخمک و اسپرم در شرایط آزمایشگاهی مناسب با هم ترکیب می شوند. در روز سوم یا پنجم، جنین رشد یافته در رحم زن قرار می گیرد. 6- تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم ICSI (Microinjection): فرآیند قرار دادن اسپرم به داخل سلول تخمک با سوزن های بسیار ظریف در زیر میکروسکوپ در شرایط آزمایشگاهی است. به این ترتیب تخمک بارور شده به عنوان جنین روز سوم یا پنجم در رحم زن قرار می گیرد. در ICSI فرقی نمی کند که اسپرم از کدام راه گرفته شود (ممکن است از منی یا بیضه باشد). میکرواینجکشن یک فناوری جدید در درمان ناباروری مردان است. به این ترتیب بسیاری از مردانی که در منی خود اسپرم ندارند، شانس پدر شدن را پیدا کرده اند. 6-TESE, TESA, PESA, MESA : روشهای بدست آوردن اسپرم از بیضه یا اپیدیدیم با بیوپسی یا آسپیراسیون در غیاب سلولهای اسپرم در مایع منی است. اسپرم های به دست آمده از این روش ها با میکرواینجکشن به داخل تخمک رسوب کرده و لقاح انجام می شود. اصطلاحات مورد استفاده در ناباروری مردان آسپرمی: بدون منی (منی = انزال) آزواسپرمی: عدم وجود سلول های اسپرم در مقداری از مایع منی مردان، الیگواسپرمی: تعداد کم اسپرم در مایع منی، آستنوسپرمی: عدم فعالیت اسپرم، تراتوسپرمی: اسپرم ها از نظر شکل و ساختار (مورفولوژی) تغییر شکل می دهند. الیگو-استنو-تراتوسپرمی شدید: تعداد اسپرم کمتر از 5 میلیون در میلی لیتر، و همچنین تحرک کم اسپرم و شکل غیر طبیعی، آزواسپرمی مجازی (Cryptozoospermia): در حالی که اسپرم بسیار کمی (<100k/ml) در برخی از نمونه‌های فرد شناسایی می‌شود، اما در برخی از نمونه‌ها اسپرمی دیده نمی‌شود. در این حالت می توان با انجماد اسپرم ها ادغام را انجام داد. اسپرم کامل بی تحرک: بی تحرکی تمام اسپرم های موجود در مایع منی. تجزیه و تحلیل طبیعی اسپرم غلظت 15 ml/ml تعداد کل اسپرم 39 میلیون است. تعداد کل اسپرم های سریع در مایع منی باید بیش از 10 میلیون باشد. شرایطی که بر تعداد و تحرک اسپرم در مردان تأثیر می گذارد سیگار کشیدن: تعداد و تحرک اسپرم را کاهش می دهد و ساختار طبیعی اسپرم را مختل می کند، با ایجاد آسیب DNA، میزان لقاح کاهش می یابد و سقط جنین افزایش می یابد. الکل: نوشیدن بیش از 3-4 لیوان الکل در هفته تعداد اسپرم را کاهش می دهد و منجر به تولید غیر طبیعی اسپرم می شود. دمای بیضه: دمای بیضه ها کمتر از دمای بدن است. اگر دمای بیضه افزایش یابد، تولید اسپرم کاهش می یابد. تب بالا، کار در محیط گرم، سونا و پوشیدن شلوار تنگ می تواند دمای بیضه را افزایش دهد. اضافه وزن: منجر به افزایش دمای بیضه و کاهش تعداد اسپرم می شود. ورزش بیش از حد: با کاهش تولید هورمون، تولید اسپرم را کاهش می دهد. داروها: برخی از داروهای فشار خون می توانند تعداد اسپرم را کاهش دهند و میل جنسی را کاهش دهند. عفونت اوریون در دوران کودکی و نوجوانی، برخی از بیماری های تب دار، اعمال جراحی یا تروما، عفونت های مقاربتی می تواند بر تعداد و کیفیت اسپرم تأثیر بگذارد و منجر به ناباروری شود. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی، استرس، مصرف مواد مخدر و الکل، ورزش بیش از حد، زمان بندی و دفعات ناکافی آمیزش جنسی ممکن است علت ناباروری باشد. اگر تعداد کل اسپرم متحرک در مایع منی کمتر از 5 میلیون باشد یا اسپرم وجود نداشته باشد، باید معاینات دقیق و تجزیه و تحلیل کروموزوم انجام شود. پرسش در ناباروری مردان مهم است: بیماری های مقاربتی، اورکیت اوریون، برونشکتازی، برونشیت مزمن، کریپتورکیدیسم (عدم وجود بیضه در کیسه بیضه)، پیچ خوردگی بیضه، اپیدیمورشیت، آسیب بیضه، تب بالا، علائم ادراری امکان تشخیص آسان را می دهد. معاینهی جسمی اندام های تناسلی مردانه توسط اورولوژیست معاینه می شوند. بررسی می شود که آیا بیضه ها در جای خود قرار دارند، اندازه و قوام بیضه ها، کانال های اسپرم و اینکه آیا وریدهای بزرگ شده در کیسه بیضه (واریکوسل) وجود دارد یا خیر. غده پروستات نیز مورد بررسی قرار می گیرد. توزیع چربی بدن و مو ارزیابی می شود. تست های آزمایشگاهی تجزیه و تحلیل منی (منی): مایع منی تازه گرفته شده پس از 48 ساعت پرهیز جنسی مورد ارزیابی قرار می گیرد. از آنجایی که تعداد اسپرم می تواند متفاوت باشد، توصیه می شود حداقل دو بار آنالیز منی انجام شود. در اینجا تعداد، تحرک و شکل اسپرم ارزیابی می شود. با این آزمایش که اسپرمیوگرام یا آنالیز مایع منی نامیده می شود، می توان «ناباروری عامل مردانه» را تشخیص داد. در صورت طبیعی بودن نتایج آزمایش، نیازی به بررسی بیشتر در مرد نیست. این یک آزمایش آسان و مفید است که ابتدا باید برای ارزیابی اولیه ناباروری انجام شود. بیشتربدانید:شش گزینه برای زوج های نابارور–پذیرش ناباروری–ناباروری ثانویه–سرطان دهانه رحم چیست؟ تخمین های تشخیصی اگر تعداد اسپرم در تجزیه و تحلیل مایع منی کم باشد، معاینات زیر به ترتیب انجام می شود: آزمایش ادرار: وجود گلبول های سفید خون (لکوسیت ها) در ادرار نشان دهنده عفونت ادراری یا عفونت پروستات است. وجود تعداد قابل توجهی اسپرم در ادرار نشان دهنده خروج مایع منی به مثانه است. آنالیز هورمونی: سطوح سرمی FSH، LH، TSH، پرولاکتین و تستوسترون بررسی می شود. این آزمایشات اطلاعاتی در مورد عملکرد بیضه می دهد. تعداد لکوسیت ها در مایع منی: تعداد گلبول های سفید خون در مایع منی با کمک رنگ ها یا آنتی بادی های خاص بررسی می شود. بیش از حد این موارد نشان دهنده عفونت دستگاه تناسلی است و باید درمان شود.در حالی که عفونت در دستگاه تناسلی توانایی اسپرم برای حرکت و لقاح را کاهش می دهد، می تواند دستگاه تناسلی زنان را آلوده کند. سونوگرافی: اطلاعاتی در مورد ساختار بیضه ها، بزرگ شدن عروق (واریکوسل) و تنگی کانال های اسپرم می دهد. بیوپسی بیضه: در صورت عدم وجود اسپرم در مایع منی، هر دو بافت بیضه تحت بیهوشی با جراحی باز می شوند و سلول های اسپرم زیر میکروسکوپ (Micro TESE) از چندین کانون جستجو می شوند. سلولهای اسپرم یافت شده را می‌توان با انجماد ذخیره کرد یا با تزریق میکرو در تخمک‌های آماده شده به‌عنوان تازه وارد شد. بافت های گرفته شده از بیوپسی بیضه نیز از نظر هیستوپاتولوژیک بررسی می شوند. آزواسپرمی: عدم وجود اسپرم در مایع منی به 2 دلیل اصلی است. این بیماری می تواند در اثر انسداد کانال های حامل اسپرم به نام وازواسپرمی (آزواسپرمی نوع انسدادی) یا توقف تولید اسپرم در بیضه ها (آزواسپرمی نوع غیر انسدادی) ایجاد شود. از نظر درمان و پیگیری مهم است که از چه وضعیتی منشا می گیرد. آزواسپرمی نوع انسدادی (انسداد کانال): تولید اسپرم طبیعی در بیضه ها وجود دارد. وازکتومی، عفونت، انسداد مکانیکی مادرزادی (فقدان مادرزادی دو طرفه واز دفران) در کانال هایی که اسپرم در آن حمل می شود وجود دارد. در این حالت حجم مایع منی بسیار کم است. فقدان مادرزادی دو طرفه واز دفران ممکن است یک ناهنجاری مجزا باشد یا ممکن است بخشی از بیماری سیستیک فیبروزیس سیستمیک (جهش ژن CFTR) باشد. فقدان مادرزادی وزیکول منی ممکن است در آزواسپرمی به دلیل حجم کم مایع منی وجود داشته باشد. در انسداد مجرای انزال دو طرفه، وزیکول منی مسدود می شود. اگر آزواسپرمی ناشی از CBAVD (فقدان مادرزادی واز دفران دو طرفه) وجود داشته باشد، وجود جهش در ژن فیبروز کیستیک (CFTR) باید در یک بیمار مرد بررسی شود. فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که به دلیل جهش در ژن cftr باعث آسیب دائمی به سیستم ترشحی بدن می شود. فیبروز کیستیک یک بیماری اتوزومال مغلوب جدی است که در 1/2500 نفر دیده می شود. برای بروز این بیماری، والدین باید حامل جهش در ژن cftr باشند. اگر والدین دارای جهش در ژن cftr باشند، احتمال ابتلای فرزندانشان به این بیماری 1/4 است. بیماری فیبروز کیستیک را می توان در کودکی که پس از میکرواینجکشن با اسپرم ناقلان مرد متولد می شود، مشاهده کرد. علاوه بر این، جهش در ژن cftr به دلیل نابالغی مادرزادی کانال های حامل اسپرم باعث ناباروری می شود. مجرای دفران کانالی است که اسپرم را از بیضه ها به آلت تناسلی می برد. برخی جهش ها در ژن Cftr باعث می شود که این کانال به صورت مادرزادی رشد نکند. بنابراین اسپرم نمی تواند به آلت تناسلی برسد و این بیماری ژنتیکی که بر دستگاه تناسلی مردان تأثیر می گذارد باعث ناباروری می شود. اگر مرد جهش CFTR داشته باشد، جهش ژن فیبر کیستیک باید در شریک زن بررسی شود و اگر هر دو همسر حامل جهش ژن فیبر کیستیک باشند، احتمال ابتلا به بیماری جدی در فرزندان آنها ¼ وجود دارد. آزواسپرمی از نوع غیر انسدادی (خطاهای تولید اسپرم): عبارت است از عدم تولید یا تولید ناقص اسپرم در بیضه ها. در مواردی که تولید اسپرم در بیضه ها وجود ندارد، بیضه ها کوچکتر از اندازه طبیعی هستند و قوام سخت تری دارند. هورمون های FSH و LH بالا و هورمون تستوسترون پایین است. دلایل توقف تولید اسپرم در بیضه ها; کریپتورکیدیسم (بیضه ها در کیسه بیضه قرار ندارند، بیضه های نزول نکرده)، قرار گرفتن در معرض اشعه، درمان سرطان، شیمی درمانی، ضربه مستقیم به بیضه، پیچ خوردگی بیضه، ارکیت پس از اوریون (التهاب بیضه)، اختلالات ژنتیکی، یا شرایط غیر قابل توضیح. در ناباروری مردان (آزواسپرمی یا الیگوآستنواسپرمی)، ارزیابی ژنتیکی باید قبل از TESE انجام شود. سندرم کلاین فلتر (47XXY) شایع ترین اختلال کروموزومی (10%) در مردان آزواسپرمی است. شانس کمی برای گرفتن اسپرم از این مردان با TESE وجود دارد. بررسی ژنتیکی با PGD یا CGH در جنین به دست آمده پس از تزریق میکرونی (ICSI) کاملا ضروری است. ریزحذف Y نیز باید در مردان آزواسپرمی یا الیگوآستنواسپرمی شدید جستجو شود. در جنس مذکر، روی بازوی بلند کروموزوم Y، جایگاه هایی به نام های AZFa، AZFb، AZFc و به نام “عامل آزواسپرمی (AZF)” وجود دارد که در تولید اسپرم نقش دارند. در صورت وجود ریزحذف AZFa، AZFb، احتمال بازیابی اسپرم در TESE کم است. اگر AZFc وجود داشته باشد، احتمال خروج اسپرم در TESE زیاد است. در صورت عدم وجود اسپرم در مایع منی، بیوپسی بیضه (microTESE) پس از آزمایشات کروموزوم زیر میکروسکوپ انجام می شود. در نتیجه بررسی بافت گرفته شده در بیوپسی، یکی از این 4 گزارش می آید. 1-نتیجه طبیعی (تولید اسپرم طبیعی است) 2-Az، هیپواسپرماتوژنز; اسپرم می تواند خارج شود، این آسیب شناسی بیوپسی با بالاترین میزان بازیابی اسپرم است، 3- سلول سرتولی: اسپرم خارج نمی شود. 4- توقف بلوغ: اسپرم خارج نمی شود. در ناباروری مردان (آزمایش TUNNEL، سنجش COMET، FISH و غیره) هیچ فایده عملی برای انجام آزمایشات پیشرفته اسپرم وجود ندارد. تست های تکه تکه شدن DNA، که شامل مطالعات آسیب DNA اسپرم می شود، نیازی به انجام معمول ندارند. هیچ درمانی برای آسیب DNA وجود ندارد، ما نمی توانیم نتیجه را تغییر دهیم.
