پنومووکس ۲۳ ( Pneumovax 23 )

اين واكسن براي افرادي كه در معرض خطر ابتلاي به بيماري هاي پنوموككي هستند يا بيماران مبتلا به بيماري هاي مزمن و بدخيم و افراد با سن بيشتر از 65 سال و در بيماران داراي نارسائي كبدي، كليوي، ريوي و قلبي توصيه مي شود.
بيماران فاقد طحال فعال و افراد مبتلا به عفونت HIV(با يا بدون علائم باليني)، بيماران تحت درمان طولاني مدت با كورتيكوستروئيدها و بيماران داراي سيستم ايمني ضعيف كه مستعد ابتلاي به پنوموني هستند، نيز واكسينه مي شوند.

واکسن پنومووکس 23 درکودکان زیر دو سال اثر بخشی ندارد و توصیه نمی شود. در کودکان دو سال به بالا که قبلا واکسن پنوموکوکی دریافت کرده اند و در معرض ابتلا به بیماری های ناشی از باکتری پنوموکوک هستند تزریق واکسن توصیه می شود.
یافته های مطالعات انسانی هیچ ریسکی ناشی از تزریق واکسن پنومووکس 23، اعم از آسیب تکاملی به جنین، را نشان نداده اند.

برای افراد 65 سال به بالا واکسن پنومووکس 23 با فاصله 8 هفته بعد از واکسن پنوموکوک 13 ظرفیتی (در بیماران با سیستم ایمنی سرکوب شده) یا 1 سال پس از واکسن پنوموکوک 13 ظرفیتی (در افراد عادی) تزریق می شود.

در افراد 19 تا 64 سال که بیماری های قلبی و عروقی مزمن، دیابت، بیماری مزمن کبدی داشته یا الکل مصرف می کنند تزریق این واکسن توصیه می شود.

در افراد زیر 65 سال نیز که دچار بیماری های خاصی هستند که با سرکوب سیستم ایمنی یا اختلال در کار طحال همراه است تزریق واکسن پنومووکس 23 حدود 8 هفته بعد از دریافت واکسن پنوموکوک 13 ظرفیتی انجام می گیرد.

در صورت نیاز به تکرار تزریق واکسن پنومووکس 23 فاصله بین تزریق دو واکسن باید 5 سال باشد.

چه مدت باید واکسن پنومووکس را مصرف کنم؟
واکسن پنومووکس در یک دوز تزریق شده و در صورت صلاحدید پزشک هر پنج سال تجدید می شود.

مصرف پنومووکس در کودکان:
واکسن پنومووکس در اطفال زیر دو سال کارایی ندارد.

مصرف در سالمندان:
واکسن 23 ظرفیتی در 65 سالگی یک سال پس از واکسن پنوموکوک 13 ظرفیتی تزریق می شود.

در صورت مصرف بیش ‌از حد پنومووکس:
هیچ گزارشی مبنی بر مصرف بیش از حد واکسن پنومووکس وجود ندارد و از آنجایی که واکسن به صورت تک دوز تجویز می شود احتمال آن نیز کم است.

بر اساس نتایج یک مطالعه افرادی که واکسن Zostavax (بر علیه ویروس هرپس زوستر) را با فاصله ای کمتر از 4 هفته بعد از واکسن پنومووکس 23 دریافت کرده بودند سطح آنتی بادی کمتری برای این واکسن نشان دادند. بنابراین، توصیه می شود بین تزریق این دو واکسن چهار هفته فاصله رعایت شود.

پنومووکس 23 تنها در افراد بالای دو سال قابل استفاده است چرا که کودکان زیر دو سال پاسخ مناسبی به آن نخواهند داشت.
• در صورت وجود هر سوالی در مورد واکسن وکارایی آن حتما از پزشک خود سوال کنید.
• این احتمال وجود دارد که واکسن در تمام افرادی که آن را تزریق می کنند کارایی بالایی نشان ندهد.

موارد زیر را به پزشک اطلاع دهید.
در صورت ابتلا به بیماری همراه با تب بالا تا برطرف شدن بیماری واکسن پنومووکس را تزریق نکیند.
در صورت ابتلا به سرطان و مصرف داروهای خاص یا رادیوتراپی که فرد را مستعد ابتلا به عفونت می کند.
در مواردی که فرد مبتلا به بیماری مزمنی است که فرد را مستعد عفونت پنوموکوکی می کند.

هنگام درتجویز پنومووکس به مورد زیر توجه فرمایید:
در تجویز واکسن پنومووکس 23 برای افرادی که دچار مشکل قلبی-عروقی یا نارسایی ریوی شدید هستند باید احتیاط شود.
این واکسن هرگز جایگزین درمان آنتی بیوتیکی نیست. بنابراین، افرادی که نیاز به دریافت آنتی بیوتیک جهت پروفیلاکسی برعلیه عفونت پنوموکوکی دارند نباید با زدن واکسن دریافت آنتی بیوتیک را قطع کنند.
کسانی که سیستم ایمنی آن ها (به دلیل دریافت دارو) سرکوب شده است ممکن است پاسخ ایمنی کمی در پاسخ به پنومووکس 23 داشته باشند.
واکسن پنومووکس 23 احتمالا در کسانی که دچار نشت مایع مغزی-تخاعی هستند در جلوگیری از مننژیت پنوموکوکی موثر نخواهد بود.
بهتر است واکسیناسیون برای افرادی که دچار بیماری های حاد و شدید یا خفیف هستند به تعویق انداخته شود.
پاسخ ایمنی به واکسن پنومووکس 23 در افرادی که به هر دلیلی سطح ایمنی پایینی دارند کمتر از افراد عادی خواهد بود.

مصرف در کودکان و نوجوانان:
واکسن پنومووکس 23 برای کودکان زیر دو سال تایید نشده است چرا که پاسخ ایمنی در این سن به آنتی ژن کپسولی کارامد نیست.

مصرف در سالمندان:
بر اساس گزارشات واکنش های ناخواسته سیستمیک به دنبال واکسیناسیون دوباره در سالمندان بالای 65 سال بیش از اولین بار تزریق واکسن است. به همین دلیل واکسیناسیون دوباره سالمندان به طور روتین توصیه نمی شود. عوارض جانبی شدید، از جمله واکنش در موضع تزریق ، تب و نیاز به بستری شدن، به خصوص در سالمندانی که دچار بیماری زمینه ای هستند با احتمال بیشتری رخ می دهد.

در صورت آلرژی به ماده موثره واکسن یا مواد جانبی آن که در بخش 6 نام برده شده است از تزریق واکسن خودداری کنید.

عوارض جانبی بسیار شایع (ممکن است بیش از ١ نفر از هر ١٠ نفر دچار شوند):
درد در محل تزریق
التهاب در محل تزریق
قرمزی در محل تزریق
احساس گرما در محل تزریق
سفت شدن محل تزریق
تب
این عوارض بعد از دومین دوز پنومووکس شایع تر از اولین دوز هستند.

عوارض جانبی شایع (ممکن است ١ نفر از هر ۱۰ نفر دچار شود):
التهاب در دستی که واکسن به آن تزریق شده است.

عوارض جانبی که فرکانس آن ها مشخص نیست:
کاهش تحرک در دستی که به آن واکسن تزریق شده است.
احساس خستگی
احساس ناخوشی
لرزش غیر قابل کنترل
احساس بیماری
بزرگ شدن یا التهاب غدد
درد، التهاب و ورم مفاصل و ماهیچه ها
کاهش پلاکت در افرادی که زمینه خونریزی و کبودی را دارند.
سر درد، تغییر در حس پوست، کاهش تحرک، بی حسی و ضعف در پاها و بازوها
افزایش شاخص CRP

گزارش عوارض جانبی:
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، با پزشک خود صحبت کنید. این عوارض شامل تمامی انواع عوارض احتمالی که فهرست آنها در این بروشور نیامده است نیز می‌شود. از طریق گزارش عوارض جانبی، می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد ایمنی این دارو ارائه دهید.

واکسن باید در دمای یخچال (2-8 °C) و به دور از نور نگه داری شود.

مطالعه ای در مورد توانایی افراد در رانندگی پس از تزریق واکسن وجود ندارد.

ماده موثره واکسن حاوی 25 میکروگرم از 23 نوع پلی ساکارید از باکتری پنوموکوک است. این 23 تیپ شامل تایپ های 1، 2، 3، 4، 5، 6B ، 7F ، 8 ، 9N ، 9V ، 10 A ، 11A ، 12F ، 14 ، 15B ، 17F ، 18C ، 19F ، 19A ، 20 ، 22F و 33F هستند. سایر مواد موجود در واکسن فنول، سدیم کلراید و آب تزریقی هستند. • شکل ظاهری پنومووکس و محتویات داخل بسته • هر بسته واکسن حاوی یک سرنگ آماده تزریق با 0.5 ml محلول است. • در هر بسته یک سرسوزن وجود دارد. دارنده پروانه فروش: Merck Sharp & Dohme تولید کننده: MSD- The USA تاریخ آخرین بازنگری: December-2020