تحریک تخمک‌گذاری برای بارداری

فوریه 22, 2023

ناباروری ممکن است ناشی از یک مشکل در دستگاه تولیدمثل مرد یا زن باشد. معمولاً هنگامی که یک زوج بعد از تلاش‌های مکرر دارای فرزند نمی‌شوند، برای بررسی علت ناباروری خود به پزشک مراجعه می‌کنند تا علت را برطرف کنند. باتوجه‌به اینکه مشکل ناباروری از طرف مرد یا زن باشد، راهکارهای درمانی بسیار متفاوت خواهد بود. در این مطلب به بررسی درمان ناباروری زنان و روش‌هایی که برای آن به کار برده می‌شود می‌پردازیم.

درمان ناباروری زنان

همان طور که در ابتدای مطلب گفتیم، علل مختلفی ممکن است باعث ایجاد ناباروری در زنان شود ازجمله تنبلی تخمدان، کاهش ذخیره تخمدان، مشکلات هورمونی، مشکلات آناتومیکی و…

درمان ناباروری به علت ناباروری، سن شما، مدت زمان ناباروری و ترجیحات شخصی بستگی دارد. ازآنجایی‌که ناباروری یک اختلال پیچیده است درمان شامل تعهدات مالی، جسمی، روانی و زمانیِ قابل‌توجهی است.

درمان‌ها می‌توانند باروری را از طریق دارو یا جراحی بازیابی کنند یا با تکنیک‌های پیچیده به باردارشدن کمک کنند. راهکارهای اصلی درمان ناباروری برای خانم‌ها عبارت‌اند از:

• درمان‌های دارویی؛
• عمل جراحی؛
• روش‌های کمک باروری؛
• روش IVF؛
• روش‌های دیگر.

داروهای درمان ناباروری با تحریک تخمدان

داروهایی که تخمک‌گذاری را تنظیم یا تحریک می‌کنند به‌عنوان داروهای درمان ناباروری با تحریک تخمدان شناخته می‌شوند. داروهای درمان ناباروری با تحریک تخمدان درمان اصلی زنانی است که به دلیل اختلالات روش‌ های تخمک گذاری نابارور هستند.

داروهای باروری معمولاً مانند هورمون‌های طبیعی، هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه‌کننده (LH)، برای تحریک تخمک‌گذاری عمل می‌کنند. آن‌ها همچنین در زنانی که تخمک‌گذاری دارند برای تحریک بهتر تخمک‌گذاری استفاده می‌شود. داروهای درمان ناباروری با تحریک تخمدان عبارت‌اند از:

• کلومیفن سیترات. این دارو که از راه خوراکی مصرف می‌شود، تخمک‌گذاری را تحریک می‌کند و باعث می‌شود غده هیپوفیز FSH و LH بیشتری آزاد کند که باعث تحریک رشد فولیکول تخمدان حاوی تخمک در ذخیره تخمدان می‌شود. این مورد از روش‌ های تخمک‌ گذاری درکل اولین خط درمان برای زنان کمتر از 39 سال است که PCOS ندارند.
• گنادوتروپین‌ها. این روش از روش‌ های تخمک‌ گذاری به شکل تزریقی تخمدان را برای تولید چند تخمک تحریک می‌کنند. داروهای گنادوتروپین شامل گنادوتروپین یائسگی انسانی یا hMG و FSH است.
• گنادوتروپین‌های دیگر، گنادوتروپین جفتی انسانی (Ovidrel، Pregnyl)، برای بالغ‌شدن تخمک‌ها و تحریک آزادسازی آن‌ها در زمان تخمک‌گذاری استفاده می‌شود و برای تنبلی تخمدان مناسب است. نگرانی‌هایی وجود دارد که با استفاده از گنادوتروپین احتمال بارداری چند قلو و زایمان زودرس بیشتر است.
• متفورمین. این دارو زمانی استفاده می‌شود که مقاومت به انسولین یک علت شناخته شده یا مشکوک ناباروری باشد. معمولاً در زنان با تشخیص PCOS متفورمین به بهبود مقاومت به انسولین کمک می‌کند که می‌تواند احتمال تخمک‌گذاری از ذخیره تخمدان را بهبود بخشد.
• لتروزول. این دارو متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته‌شده به‌عنوان مهارکننده‌های آروماتاز است و به روشی مشابه کلومیفن عمل می‌کند. لتروزول معمولاً برای زنان کمتر از 39 سال که مبتلابه PCOS هستند استفاده می‌شود.
• بروموکریپتین و کابرگولین. بروموکریپتین یک آگونیست دوپامین است و ممکن است زمانی استفاده شود که مشکلات تخمک‌گذاری ناشی از تولید بیش از حد پرولاکتین (هیپرپرولاکتینمی) توسط غدۀ هیپوفیز باشد. داستینکس نیز نام تجاری کابرگولین است که به همین شیوه عمل می‌کند.

آمپول پیورگان بهتر است یا گونال اف؟

آمپول پیورگان و گونال اف هر دو از داروهای محرک تخمک‌گذاری شایعی هستند که استفاده می‌شوند. بنابراین ممکن است برایتان این سؤال پیش بیاید که، آمپول پیورگان بهتر است یا گونال اف. برای پاسخ این سؤال که آمپول پیورگان بهتر است یا گونال اف یک مطالعه انجام شد که نرخ باروری و موفق و همچنین سایر عوارض جانبی را با هم مقایسه می‌کرد. درنتیجه این تحقیق دیده شد که، هر دو به یک اندازه موفق عمل می‌کنند و همچنین عوارض جانبی مانند چندقلوزایی در آن‌ها نیز به یک اندازه و مشابه است. بنابراین اینکه برای شما آمپول پیورگان بهتر است یا گونال اف به شرایط شما و صلاحدید پزشکتان بستگی دارد.

آمپول پیورگان توسط بهستان دارو در بازار ایران عرضه می‌شود.

عوارض آمپول‌ های تحریک تخمک گذاری چیست؟

استفاده از داروهای باروری خطراتی را به همراه دارد، ازجمله عوارض آمپول‌ های تحریک تخمک گذاری می‌توان موارد زیر را نام برد:

• بارداری چندقلویی. داروهای خوراکی خطر نسبتاً کم چندقلویی (کمتر از 10٪) و بیشتر خطر دوقلوزایی را دارند. شانس شما با داروهای تزریقی تا 30 درصد افزایش می‌یابد. داروهای باروری تزریقی نیز خطر سه قلوزایی یا بیشتر را دارند. درکل هرچه تعداد جنین‌های بیشتری را حمل کنید، خطر زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و مشکلات بعدی رشد بیشتر می‌شود. گاهی اوقات اگر تعداد فولیکول‌های زیادی ایجاد شود، تنظیم داروها می‌تواند خطر چندقلوزایی را کاهش دهد.
• سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS). تزریق داروهای باروری برای القای تخمک‌گذاری در تنبلی تخمدان می‌تواند باعث OHSS شود که البته نادر است. علائم و نشانه‌های آن شامل تخمدان‌های متورم و دردناک است که معمولاً بدون درمان از بین می‌رود و شامل درد خفیف شکم، نفخ، تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود. ممکن است شکل شدیدتری از OHSS ایجاد شود که می‌تواند باعث افزایش سریع وزن، بزرگ‌شدن تخمدان‌های دردناک، مایع در شکم و تنگی نفس شود.
• خطر ایجاد تومورهای تخمدان. بیشتر مطالعات روی زنانی که از داروهای باروری استفاده می‌کنند نشان می‌دهد که خطرات درازمدت کمی برای این مورد وجود دارد. بااین‌حال چند مطالعه نشان می‌دهد که، زنانی که به مدت 12 ماه یا بیشتر از داروهای تحریک تخمدان بدون بارداری موفق استفاده می‌کنند، ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به تومورهای مرزی تخمدان در آینده باشند. خطر ابتلا به تومورهای تخمدان در زنانی که هرگز باردار نمی‌شوند بیشتر است؛ بنابراین، ممکن است به‌جای درمان این مورد به مشکل زمینه‌ای مرتبط باشد. ازآنجایی‌که میزان موفقیت معمولاً در چند دوره اول درمان بالاتر است، ارزیابی مجدد مصرف دارو هرچند ماه یک بار و تمرکز بر روی درمان‌هایی که بیشترین موفقیت را دارند مناسب به نظر می‌رسد.

روش‌های جراحی برای بازگرداندن باروری

چندین روش جراحی می‌تواند مشکلات باروری را اصلاح کند یا باروری زنان را بهبود بخشد. بااین‌حال این روزها به دلیل موفقیت درمان‌های دیگر، درمان‌های جراحی برای باروری کمتر استفاده می‌شوند. این روش‌ها عبارت‌اند از:

• جراحی لاپاراسکوپی یا هیستروسکوپی. جراحی ممکن است شامل اصلاح مشکلات مربوط به آناتومی رحم، برداشتن پولیپ‌های آندومتر و برخی از انواع فیبروم‌هایی باشد که به حفره رحم شکل بد می‌دهند یا برای از بین بردن چسبندگی‌های لگنی یا رحمی استفاده می‌شوند.
• جراحی‌های لوله رحم. اگر لوله‌های فالوپ شما مسدود یا پر از مایع است، پزشک ممکن است جراحی لاپاراسکوپی را برای برداشتن چسبندگی، گشادکردن لوله یا ایجاد یک دهانۀ جدید توصیه کند. این جراحی خیلی کم استفاده می‌شود؛ زیرا، میزان بارداری معمولاً با لقاح آزمایشگاهی (IVF) بهتر است. برای این جراحی برداشتن لوله‌های شما یا مسدودکردن لوله‌های نزدیک به رحم می‌تواند شانس بارداری شما را با IVF افزایش دهد.

منبع

https://www.mayoclinic.org/

سوالات متداول در مورد تحریک تخمدان با دارو برای باروری

[sc_fs_multi_faq headline-0=”h3″ question-0=”آمپول پیورگان بهتر است یا گونال اف؟ ” answer-0=”طبق مطالعات انجام‌شده، اثربخشی هردوی این آمپول‌ها مشابه است و نرخ عوارض جانبی یکسانی دارند. ” image-0=”” headline-1=”h3″ question-1=”عوارض آمپول‌ های تحریک تخمک گذاری چیست؟ ” answer-1=”چندقلوزایی، سندرم تحریک بیش از حد تخمدان و بالارفتن خطر ایجاد تومورهای تخمدان ازجمله شایع‌ترین عوارض آمپول‌ های تحریک تخمک گذاری هستند. ‌” image-1=”” headline-2=”h3″ question-2=”داروهای تحریک تخمدان چیست؟ ” answer-2=”کلومیفن سیترات، گنادوتروپین‌ها، متفورمین، برموکریپتین و لتروزول پرمصرف‌ترین دارو‌های تحریک تخمدان هستند.” image-2=”” count=”3″ html=”true” css_class=””]