پرولاکتین چیست؟ علائم و درمان پرولاکتین بالا ژانویه 2, 2023 پرولاکتین بالا یکی از علل نسبتاً شایع نازایی است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد. بسیاری از افرادی که سطوح پرولاکتین نرمال ندارند علامتی ندارند؛ بنابراین، به شکل اتفاقی در طی بررسی‌ها تشخیص داده می‌شوند. پرولاکتین بالا در زنان و مردان می‌تواند علائم و عوارض مختلفی داشته باشد. در این مطلب ابتدا می‌بینیم پرولاکتین چیست و سپس بعد از اینکه دیدیم پرولاکتین بالا چه عوارضی دارد با راه‌های درمان آن آشنا می‌شویم. پرولاکتین چیست؟ قبل از اینکه به بررسی پرولاکتین بالا بپردازیم، بهتر است ببینیم اصلاً پرولاکتین چیست. پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود که در مغز قرار دارد. پرولاکتین باعث رشد و تکامل سینه‌ها می‌شود همچنین باعث می‌شود بعد از تولد نوزاد شیر تولید شود. معمولاً هم مردان و هم زنان مقادیر کمی پرولاکتین در خون خود دارند. سطح پرولاکتین توسط هورمون‌های دیگری به‌نام فاکتورهای بازدارندۀ ترشح پرولاکتین (PIFs) مانند دوپامین کنترل می‌شود. در دوران بارداری به‌طور طبیعی سطح پرولاکتین بالا می‌رود. همچنین در زنانی که باردار نیستند پرولاکتین به تنظیم چرخۀ قاعدگی کمک می‌کند. در مردان نیز این هورمون وجود دارد و بر تولید اسپرم تأثیر می‌گذارد. پرولاکتین نرمال چند است؟ میزان پرولاکتین نرمال برای عملکرد صحیح بدن ضروری است و کمبود پرولاکتین یا پرولاکتین بالاتر از سطوح طبیعی است که موجب بروز عوارض و یک سری مشکلات مانند پرولاکتین بالا و نازایی می‌شود. مقادیر پرولاکتین نرمال به شرح زیر است: مردان: کمتر از 20 نانوگرم در میلی‌لیتر (۴۲۵ میکروگرم در لیتر) زنان غیر باردار: کمتر از ۲۵ نانوگرم در میلی‌لیتر (۲۵ میکروگرم در لیتر) زنان باردار: 80 تا ۴۰۰ نانوگرم در میلی‌لیتر (80 تا ۴۰۰ میکروگرم در لیتر) بازۀ مقادیر متوسط پرولاکتین نرمال ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف به‌طور نامحسوس متفاوت باشد. برخی از آزمایشگاه‌ها از روش‌های اندازه‌گیری متفاوتی استفاده می‌کنند یا نمونه‌های مختلفی را آزمایش می‌کنند. هایپرپرولاکتینمی یا پرولاکتین بالا چیست؟ هیپرپرولاکتینمی وضعیتی است که تنظیم پرولاکتین نرمال به هم می‌خورد و بیش از حد طبیعی در خون وجود دارد. پرولاکتین بالا در زنان نسبتاً شایع است. حدود یک سوم زنان در سال‌های باروری که پریودهای نامنظم دارند؛ اما، عملکرد تخمدان‌های آن‌ها طبیعی است هیپرپرولاکتینمی دارند. پرولاکتین بالا و نازایی در ارتباط هستند. هنگامی که پرولاکتین بالا می‌رود ممکن است یک زن برای باردارشدن دچار مشکل شود یا سینه‌های او ممکن است شروع به تولید شیر یا ترشحات کنند (گالاکتوره). زنانی که 90 درصد ترشحات غیرطبیعی از سینه‌های خود دارند به پرولاکتین بالا مبتلا هستند. همچنین پرولاکتین بالا با تولید طبیعی سایر هورمون‌ها مانند استروژن و پروژسترون تداخل دارد. این امر می‌تواند روند تخمک‌گذاری (آزادشدن تخمک از تخمدان) را تغییر داده یا متوقف کند. همچنین می‌تواند به پریودهای نامنظم یا آمنوره منجر شود. البته لازم به توضیح است که، برخی از زنان مبتلابه پرولاکتین بالا هیچ علامتی ندارند. در مردان نیز سطوح بالای پرولاکتین می‌تواند باعث گالاکتوره، ناتوانی جنسی (ناتوانی در نعوظ در حین رابطۀ جنسی)، کاهش میل به رابطۀ جنسی و ناباروری شود. یک مرد مبتلابه هیپرپرولاکتینمی درمان‌نشده ممکن است اسپرم کمتری تولید کند یا اصلاً اسپرم تولید نکند. پرولاکتین بالا نشانه چیست؟ گاهی پرولاکتین بالا به شکل مستقیم و در اثر اختلال در عملکرد غده هیپوفیز ایجاد می‌شود؛ اما، گاهی نشانه‌ای از یک بیماری یا شرایط دیگر است که بر سطح پرولاکتین اثر گذاشته است. برای اینکه ببینیم پرولاکتین بالا نشانه چیست بهتر است با عواملی که باعث بالارفتن پرولاکتین می‌شوند آشنا شویم. برخی از علل رایج پرولاکتین بالا عبارت‌اند از: تومورهای هیپوفیز (پرولاکتینوم)؛ کم‌کاری تیروئید (تیروئید کم‌کار)؛ داروهایی که برای افسردگی، روان‌پریشی و فشارخون داده می‌شود مانند ریسپریدون؛ گیاهان دارویی از جمله شنبلیله، دانه رازیانه و شبدر قرمز؛ تحریک دیوارۀ قفسۀ سینه (جای زخم جراحی، زونا یا حتی یک سوتین خیلی تنگ)؛ استرس یا ورزش (اگر بیش از حد و شدید باشد)؛ غذاهای خاص؛ تحریک نوک پستان؛ در حدود یک سوم موارد هیپرپرولاکتینمی بدون دلیل اتفاق می‌افتند. پرولاکتین بالا چه عوارضی دارد؟ پاسخ این سؤال که پرولاکتین بالا چه عوارضی دارد در گرو ارتباط پرولاکتین بالا و نازایی و همچنین پرولاکتین بالا و تنبلی تخمدان است. علائم شایع پرولاکتین بالا شامل کاهش تراکم استخوان، کاهش میل جنسی و ناباروری است. علاوه بر این، زنان ممکن است علائم زیر را تجربه کنند: خشکی واژن که منجربه درد در حین رابطۀ جنسی می‌شود؛ مشکلات قاعدگی، مانند پریودهای نامنظم یا نداشتن خون‌ریزی ماهانه؛ تولید و ترشح شیر در سینه‌ها بدون وجود شیردهی یا بارداری. درعین‌حال، مردان نیز ممکن است علائم زیر را تجربه کنند: اختلال نعوظ که شامل ناتوانی در نعوظ یا حفظ آن می‌شود؛ افزایش سایز سینه (ژنیکوماستی)؛ کاهش موی بدن و تودۀ عضلانی. شاید مهم‌ترین عارضۀ پرولاکتین بالا ناباروری باشد. پرولاکتین بالا و نازایی اغلب در ارتباط هستند و بسیاری از افرادی که در بررسی‌های اولیه برای نازایی آنان دلیلی پیدا نمی‌شود در اثر پرولاکتین بالا است که قابلیت باروری ندارند. همچنین گفته می‌شود پرولاکتین بالا و تنبلی تخمدان نیز در ارتباط هستند؛ اما، باید گفت پرولاکتین بالا به شکل مستقیم باعث تنبلی تخمدان نمی‌شود و ازنظر پزشکی تعریف تنبلی تخمدان با اثری که پرولاکتین بالا بر تخمدان می‌گذارد متفاوت است. در واقع پرولاکتین بالا با تغییراتی که در هورمون‌ها ایجاد می‌کند موجب تغییر در عملکرد تخمدان‌ها و نازایی می‌شود. پرولاکتین بالا چگونه تشخیص داده می‌شود؟ پرولاکتین بالا با کمک آزمایش خون تشخیص داده می‌شود. اگر پزشک متوجه سطوح بالای پرولاکتین شود، آزمایش‌های بیشتری برای بررسی غلظت هورمون تیروئید و یافتن علت پرولاکتین بالا تجویز می‌کند. پزشک همچنین از شما درمورد داروهایی که استفاده می‌کنید و اینکه آیا باردار هستید می‌پرسد. اگر پزشک فکر کند که ممکن است به پرولاکتینوما مبتلا باشید، انجام MRI مغزی را توصیه می‌کند. این نوع از تصویربرداری تصویری از بافت‌های مغز را نشان می‌دهد و به پزشک کمک می‌کند ببیند آیا تومور در غده هیپوفیز شما در حال رشد است یا خیر. پرولاکتین بالا چگونه درمان می‌شود؟ درمان هیپرپرولاکتینمی به علتی که باعث افزایش پرولاکتین شده است بستگی دارد. برخی از افراد سطح پرولاکتین بالایی دارند؛ اما، هیچ علامتی را نشان نمی‌دهند و نیازی به درمان ندارند. گزینه‌های درمانی برای افرادی که تومور مترشحه پرولاکتین دارند عبارت‌اند از: داروها؛ عمل جراحی؛ رادیوتراپی. منابع https://www.reproductivefacts.org/ https://www.ucsfhealth.org سوالات متداول در مورد پرولاکتین [sc_fs_multi_faq headline-0=”h3″ question-0=”پرولاکتین چیست؟ ” answer-0=”پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود که در مغز قرار دارد. مقادیر طبیعی این هورمون برای عملکرد طبیعی بدن ضروری است.” image-0=”” headline-1=”h3″ question-1=”پرولاکتین بالا چگونه درمان می‌شود؟ ” answer-1=”درمان پرولاکتین بالا به علتی که باعث افزایش آن شده است بستگی دارد و ممکن است برای هر فرد درمان متفاوتی در نظر گرفته شود.” image-1=”” headline-2=”h3″ question-2=”مهم‌ترین عارضۀ پرولاکتین بالا چیست؟ ” answer-2=”مهم‌ترین عارضۀ پرولاکتین بالا نازایی است.” image-2=”” count=”3″ html=”true” css_class=””]
