اسکیزوفرنی چیست و علائم آن ژانویه 11, 2023 اختلالات روانی برخلاف آنچه به نظر می‌رسد شیوع زیادی در جوامع دارند و کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطلب به بررسی بیماری اسکیزوفرنی می‌پردازیم. اختلال اسکیزوفرنی چیست؟ اسکیزوفرنی یک اختلال عمدۀ روانی مزمن است که اغلب تا آخر عمر زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وجود برخی از رفتارها در فرد نشانه‌های هشدار بیماری هستند، ازجمله: شنیدن صدا و دیدن کسی که وجود ندارد؛ احساس دائمی زیر نظر بودن؛ حرف‌زدن یا نوشتن بی‌معنی و مبهم؛ وضعیت و حالات غیرطبیعی بدن؛ احساس بی‌تفاوتی در موقعیت‌های بسیار مهم؛ عملکرد ضعیف در مدرسه و محل کار؛ تغيير در بهداشت شخصی و ظاهر؛ پرهیز از موقعیت‌های اجتماعی؛ تغيير در شخصیت؛ تحریک‌پذیری و پاسخ‌های خشم‌آلود به دوستان و عزیزان؛ ناتوانی در خوابیدن و تمرکز؛ رفتارهای عجیب و نامناسب؛ اشغال ذهنی افراطی به امور انتزاعی و شبه فلسفی‌ـ‌عرفانی. هرکسی که چند مورد از علائم فوق را به‌مدت بیش از دو هفته داشته باشد باید هرچه سریع‌تر به روان‌پزشک مراجعه کند. افراد مبتلابه اسکیزوفرنی چه ویژگی‌هایی دارند؟ در اسکیزوفرنی فرد با واقعیت فاصله می‌گیرد و چیزهایی را تجربه می‌کند که در واقعیت وجود ندارند. این بیماری طیف وسیعی از علائم دارد و حتی در موارد خفیف ممکن است شخص به روان‌پزشک مراجعه نکند. افسانه‌ها و تفکرات اشتباهی درمورد اسکیزوفرنی وجود دارند، ازجمله: افرادی که دچار این بیماری‌اند خشن هستند؛ افرادی که به این بیماری مبتلا هستند به دارو نیاز ندارند؛ مشکلات خانوادگی و خانوادۀ ناشایست دلیل این بیماری است؛ افرادی که به اسکیزوفرنی مبتلا هستند شخصیت دوقطبی دارند؛ اسکیزوفرنی یک بیماری پیشرفته در تمامی مبتلایان است؛ افراد مبتلابه این بیماری بهبود پیدا نمی‌کنند. علائم اسکیزوفرنی چیست؟ اسکیزوفرنی می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد و این علائم در افراد مختلف ممکن است متفاوت ظاهر شوند. ازجمله مهم‌ترین علائم اسکیزوفرنی عبارت‌اند از: توهم: درک بدون محرک خارجی از علائم شایع اسکیزوفرنی است. برای مثال صدایی شنیده می‌شود که دیگران نمی‌شنوند؛ هذیان: عقاید باطلی است که نمی‌توان با استدلال آن را اصلاح کرد. برای مثال بیمار ممکن است خود را شخص مخترع و دانشمند، منجی مذهبی، ناجی بشریت و غیره بداند. در برخورد با فردی که هذیان دارد نباید هذیان بیمار را تأیید کرد، همچنین نباید درمورد آن با او بحث کرد؛ عدم بصیرت به بیماری: بیمار مبتلابه اسکیزوفرنی نسبت به مشکلات خود آگاهی ندارد و خود را بیمار نمی‌داند؛ ارتباط ضعیف با جهان خارج: ارتباط بیمار با دنیای واقعی بی‌ثبات، سست، و متزلزل است و ممکن است ارتباط او با واقعیت کاملاً قطع باشد؛ صحبت‌ها و نوشته‌های مبهم و بی‌معنی؛ بیمار ناگهان از یک وضعیت عاطفی به وضعیت دیگری تغيير می‌کند. چه عواملی باعث بروز اسکیزوفرنی می‌شوند؟ در بروز این بیماری و شروع آن عوامل محیطی و همچنین خانوادگی نقش دارند. عوامل محیطی که باعث بروز اسکیزوفرنی می‌شوند عبارت‌اند از: دچارشدن به سوء‌تغذیه یا قبل از تولد در معرض ویروس‌های خاص قرارگرفتن (آنفولانزا، سرخجه و ویروس‌های تنفسی)؛ مشکلات اجتماعی؛ آسیب‌های مغزی در افرادی که در خطر ژنتیکی هستند. اسکیزوفرنی ممکن است یک زمینۀ ژنتیکی داشته باشد؛ سابقۀ ابتلا در نزدیکان احتمال بروز را بالا می‌برد. بیماران مبتلابه اسکیزوفرنی جهش‌های ژنتیکی نادری دارند. علت دقیق بیماری ناشناخته است؛ اما، عوامل ژنتیک و عوامل محیطی در بروز این اختلال نقش دارند. اختلال در ناقل‌های عصبی مغزی، مانند دوپامین و گلوتامات، تغييرات در عملکرد و ساختارهای مغزی در این بیماری مشهود هستند. اسکیزوفرنی چگونه تشخیص داده می‌شود؟ تشخیص اسکیزوفرنی بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده از سوابق بیماری فرد و حتی افراد خانوادۀ او است. تمامی سوابق مانند نوع بیماری، نوع داروهای مصرفی و … بررسی می‌شوند. مهم‌ترین ابزار تشخیص اسکیزوفرنی مصاحبه با بیمار و اخذ وضعیت روانی او است. اغلب افرادی که مبتلابه اسکیزوفرنی هستند باور نمی‌کنند بیمار هستند و علائم خود را نادیده می‌‌گیرند و توجهی به آن‌ها نمی‌کنند. گاهی انجام‌دادن آزمایش‌های متعدد مانند آزمایش خون و ادرار برای تشخیص بیماری لازم است. نتایج آزمایش‌های انجام‌شده ممکن است منجربه تشخیص بیماری در یکی از مراحل بیماری شود. تصویربرداری مغزی در همۀ بیماران ضروری نبوده و نیازی به انجام‌دادن آن نیست. داروی اسکیزوفرنی چیست؟ درمان اسکیزوفرنی عموماً طولانی‌مدت است و گاهی تمام عمر باید ادامه پیدا کند. درمان شامل انواع درمان‌های دارویی و غیردارویی است. داروهای رایج شامل آنتی سایکوتیک‌ها هستند (نسل اول مانند هالوپریدول، کلرپرومازین، فلوفنازین، فلوپنتیکسول و نسل دوم مانند کلوزاپین، اولانزاپین، ریسپریدون، کوئتیاپین). داروی جدید ریسپردال کنستا (فرم تزریقی طولانی اثر ریسپریدون) اولین داروی آنتی سایکوتیک نسل دوم در بازار ایران است که هم بر روی علائم منفی و هم علائم مثبت بیماری تأثیرگذار است و در صورت صلاحدید پزشک معالج برای بیمار تجویز می‌شود. این دسته از داروها، مانند تمام مواد شیمیایی دیگر، عوارض خاص خود را دارند؛ بنابراین، از مصرف و قطع خودسرانۀ آن‌ها باید جداً خودداری شود. درمان‌های غیردارویی اسکیزوفرنی روان‌درمانی عبارت است از: ارزیابی عواطف و احساسات فرد و حل تعارضات روحی با احساس همدلی. روان‌درمانی در ابتدا حمایتی است تا زمانی که علائم کنترل شوند. پس از کاهش علائم و افزایش ارتباط بیمار با واقعیت روان‌درمانگر سعی در افزایش برقراریِ ارتباط با بیمار و کاهش اضطراب او خواهد داشت. در رفتاردرمانی بیشترین تکیه بر درمان علائم رفتاری و خارجی بیمار است و بر قوانین بازتاب‌های شرطی پاولف استوار است. چون بیماران وقتی ترخیص می‌شوند علائم بیماری کاملاً از بین نرفته و خوب است که خانواده نیز آموزش‌های لازم جهت برخورد با این بیماران را ببینند و بعضی از رفتارها و برخوردهای غلط آنان اصلاح شود. سوالات متداول در مورد اسکیزوفرنی و علائم آن [sc_fs_multi_faq headline-0=”h3″ question-0=”اختلال اسکیزوفرنی یا اختلال روانی چیست؟” answer-0=”روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که با دوره‌های مداوم یا عودکننده روان‌پریشانه نمایان می‌شود.” image-0=”” headline-1=”h3″ question-1=”نام دیگر بیماری روان گسیختگی یا اسکیزوفرنی چه می‌باشد؟” answer-1=”روان گسیختگی، اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی نام‌های متفاوت این بیماری است.” image-1=”” headline-2=”h3″ question-2=”علائم هشداردهنده اسکیزوفرنی چیست؟” answer-2=”توهم، هذیان، صحبت‌ها و نوشته‌های بی‌معنی و … از علائم هشداردهنده بیماران اسکیزوفرنی است.” image-2=”” count=”3″ html=”true” css_class=””]
