بارداری دوران شیرینی است که گاهی ممکن است با برخی بیماری‌ها همراه شود. دیابت، آسم و فشار خون از جمله بیماری‌هایی هستند که در دوران بارداری امکان ابتلا به آنها وجود دارد. آسم بارداری که علائمی مشابه بیماری آسم در افراد عادی دارد می‌تواند مادر و حتی جنین را ناراحت کند. البته اگر از قبل به آسم مبتلا باشید، بارداری می‌تواند آن را تشدید کند.
اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، باید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید. اگر هم به آسم بارداری مبتلا شده‌اید، در ادامه با ما در بهستان دارو همراه باشید. در این مطلب ضمن معرفی آسم در دوران حاملگی، به علائم، علل ایجاد، روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از آن می‌پردازیم.
آسم بارداری چیست؟
آسم یک بیماری مزمن است که می‌تواند فرد را به مدت طولانی درگیر کند. این بیماری راه‌های هوایی را باریک و تنگ می‌کند و به همین دلیل باعث سختی در تنفس می‌شود. یکی از علائم بارداری همین تنگی نفس است. حتی افرادی که به آسم مبتلا نیستند هم در این دوران و به ویژه در ماه‌های آخر دچار تنگی نفس می‌شوند.
اگر باردار هستید و آسم دارید، یک سری علائم را مشاهده خواهید کرد که کمی با علائم قبل از بارداری متفاوت هستند. اگر آسم دارید و باردار هستید، باید درمان خود را ادامه دهید. شما باید آسم خود را کنترل کنید تا برای خودتان و جنین مشکل خاصی ایجاد نشود. اگر درمان خود را ادامه دهید و داروهای خود را مصرف کنید می‌توانید یک بارداری طبیعی داشته باشید و نوزاد سالمی هم به دنیا بیاورید. در ادامه درباره علائم آسم بارداری با شما صحبت خواهیم کرد.
علائم آسم بارداری
علائم آسم در دوران بارداری با آسم کلی تفاوت چندانی ندارد. شما ممکن است در دوران بارداری این علائم را داشته باشید. باید سعی کنید این علائم را کنترل کنید. ممکن است گاهی هم در دوران حاملگس با حملات آسم مواجه شوید. این حملات باعث مشکلات تنفسی شدید می‌شوند. به همین دلیل باید آسم را کنترل کنید. علائم آسم در بارداری عبارت‌اند از:
· تنگی نفس
· سرفه مخصوصا در شب
· سفت شدن، درد یا فشار قفسه سینه
· خس خس سینه
علائم آسم ممکن است در دوران بارداری شدید شود، بهبود پیدا کند یا اینکه اصلا هیچ تغییری نداشته باشد. نکته مهم این است که در این دوران کاملا تحت نظر باشید و آسم را مدیریت کنید.
دلایل آسم بارداری
بارداری باعث آسم نمی‌شود، اما تغییرات بدن در دوران بارداری ممکن است شرایط تنفسی را نیز تغییر دهند. این تغییرات را در ادامه برای شما بیان می‌کنیم:
· افزایش اندازه رحم: رحم در دوران بارداری برای نگهداری جنین بزرگ‌تر می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که جای دیافراگم تغییر کند. دیافراگم عضله‌ای است که به شما کمک می‌کند تا هوا را به درون ریه‌های خود بکشید و سپس آن را خارج کنید. در دوران بارداری دیافراگم نمی‌تواند خیلی آزادانه حرکت کند. به همین دلیل هم ممکن است احساس نفس تنگی کنید.
· افزایش هورمون‌های بارداری: یک سری هورمون‌ها در دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند. این افزایش هورمون‌ها به خصوص افزایش پروژسترون ممکن است باعث خشکی و ملتهب شدن سینوس‌ها شود. این موضوع باعث خشکی بینی‌ها و سختی در تنفس می‌شود.
· افزایش ضربان قلب: در دوران بارداری قلب بیشتر کار می‌کند تا بتواند خون را برای بدن مادر و جنین تامین کند. این افزایش کار قلب باعث تنگی نفس می‌شود.
اگر آسم ندارید، اما در دوران حاملگی دچار تنگی نفس می‌شوید، یکی از همین دلایل علت تنگی نفس شما است. البته برای اطمینان بیشتر بهتر است این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید، چون ممکن است آسم نهفته‌ای داشته باشید که با بارداری فعال شده است.
آیا بارداری آسم را بدتر می کند؟
حاملگی می‌تواند آسم را بدتر کند، اما شرایط هر کس با دیگری متفاوت است. حدود ۴۰ درصد از افرادی که به آسم مبتلا هستند، در دوران بارداری شرایط سخت‌تری را تجربه می‌کنند. ۶۰ درصد دیگر یا متوجه تغییراتی نمی‌شوند یا اینکه علائم آسم در آنها بهبود پیدا می‌کند! محققان همچنین به نتایجی رسیده‌اند که در ادامه آنها را مرور می‌کنیم:
· بدتر شدن آسم معمولا بین هفته‌های ۲۹ تا ۳۶ بارداری رخ می‌دهد
· علائم آسم معمولا در طول زایمان بدتر نمی‌شود؛ یعنی مادر در هنگام زایمان دچار نفس تنگی و… نمی‌شود.
· اگر علائم آسم در طول بارداری تغییر کند، در سه ماه اول پس از زایمان به حالت عادی برمی‌گردد.
· اگر فردی در طول حاملگی قبلی با تغییر در علائم آسم مواجه شود، تغییرات در بارداری بعدی هم به همان شکل خواهد بود.
آیا آسم بارداری روی جنین تاثیر می گذارد؟
آسم اگر کنترل نشود می‌تواند برای جنین خطراتی را به همراه داشته باشد. شما به هر بیماری که مبتلا باشید، باید در طول دوران بارداری آن را کنترل کنید. آسم کنترل نشده می‌تواند میزان اکسیژن موجود در خون را کاهش دهد. همین موضوع باعث می‌شود که اکسیژن کافی به جنین نرسد. همچنین می‌تواند عوارض و خطرات دوران بارداری را افزایش دهد.
برخی از افراد باردار فکر می‌کنند که داروهای آنها برای جنین خطرناک است. به همین خاطر هم سر خود داروها را قطع می‌کنند. این موضوع می‌تواند به جنین آسیب وارد کند. اگر آسم دارید و باردار هستید، حتما درباره داروها با پزشک خود مشورت کنید. اگر دارویی برای جنین خطر داشته باشد پزشک آن را با داروی دیگری جایگزین می‌کند.
مصرف داروهای آسم به طور منظم شانس داشتن یک دوره حاملگی طبیعی و به دنیا آوردن یک فرزند سالم را افزایش می‌دهد.
نحوه تشخیص آسم بارداری
پزشکان معمولا آسم را قبل از بارداری تشخیص می‌دهند، اما اگر آسم نهفته باشد یا اینکه فقط به دلیل تغییرات بارداری ایجاد شود بعد از حاملگی باید آن را تشخیص داد. برای تشخیص از آزمایش‌هایی استفاده می‌کنند که برای مادر و جنین بی ضرر باشد. در ادامه به روش‌های تشخیص آسم در بارداری اشاره می‌کنیم:
· بررسی سوابق پزشکی: پزشک در ابتدا از شما شرح حال می‌گیرد و سوابق پزشکی شما را بررسی می‌کند. او همچنین از شما می‌خواهد که علائم خود را توضیح دهید.
· معاینه فیزیکی: در مرحله بعدی پزشک شما را معاینه می‌کند تا علائمی مانند خس‌خس سینه، خشکی گلو و… را تشخیص دهد.
· اسپیرومتری: این آزمایش جریان هوا را در سراسر ریه‌ها اندازه گیری می‌کند.
· آزمایش خون: اگر مشکل یا بیماری دیگری باعث تنگی نفس شده باشد، پزشک از آزمایش خون برای پیدا کردن آنها کمک می‌گیرد.
· تصویربرداری: اگر با تمام این روش‌ها پزشک نتواند علت تنگی نفس را تشخیص دهد، برای شما عکس از قفسه سینه و ریه‌ها تجویز می‌کند. این روش با کمترین خطر برای مادر و جنین انجام می‌گیرد.
درمان آسم بارداری
شما باید در دروان بارداری هم به درمان و مدیریت آسم و علائم آن ادامه دهید. پزشکان در این دوره معمولا داروهایی تجویز می‌کنند که برای شما و جنین بی خطر هستند. باید تمام داروها را به موقع مصرف کنید تا دچار علائم شدید و حملات آسم نشوید.
مدیریت آسم در حاملگی باعث می‌شود که در طول روز کمترین علائم را داشته باشید، شب‌ها راحت بخوابید، فعالیت‌های روزمره خود را به راحتی انجام دهید، به استفاده از اسپری آسم نیاز نداشته باشید و ریه‌های شما عملکردی تقریبا طبیعی داشته باشند. به این ترتیب دوران بارداری خود را بدون مشکل سپری خواهید کرد. اگر آسم دارید، باید یک سری اقدامات قبل و در طول دوران حاملگی انجام دهید. در ادامه این موارد را برای شما توضیح می‌دهیم.
دریافت یک برنامه درمانی
اگر آسم دارید و می‌خواهید باردار شوید بهتر است قبل از حاملگی با پزشک خود مشورت کنید. پزشک معمولا یک برنامه برای درمان و مدیریت آسم برای شما تنظیم می‌کند. با پیروی از این برنامه می‌توانید یک بارداری راحت و بدون دردسر را تجربه کنید.
انجام چکاپ دوره‌ای
بعد از بارداری باید به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا وضعیت شما و جنین را بررسی کند. پزشک معمولا ریه‌ها و تنفس شما را بررسی می‌کند. شاید نیاز باشد که هر چند وقت یکبار آزمایش بدهید تا خیال پزشک از بابت شما و جنین راحت شود.
پزشک همچنین اندام و میزان رشد جنین را در هر بار مراجعه بررسی می‌کند. اگر اختلالی در تنفس شما وجود داشته باشد ممکن است بر سلامت جنین تاثیر بگذارد. به همین دلیل پزشک هم وضعیت شما و هم وضعیت جنین را بررسی می‌کند تا از سلامت هر دو مطمئن شود. این آزمایش‌ها شامل سونوگرافی و اسپیرومتری برای معاینه جنین و تنفس شما است.
دوری از محرک‌ها
در طول دوران حاملگی باید از عواملی که باعث تشدید آسم می‌شوند دوری کنید. این محرک‌ها عبارت‌اند از:
· دود سیگار و قلیان
· آفت کش‌ها
· بوی مواد شوینده و سایر مواد شیمیایی
· رایحه‌های قوی مانند عطر و ادکلن
· گردوخاک
· ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا
· شوره حیوانات خانگی
· استرس
· گرده گیاهان
· کپک‌ها
مصرف داروها طبق دستور پزشک
داروهای کنترل آسم شامل قرص، شربت و اسپری استنشاقی هستند. در دوران بارداری ممکن است داروهای متفاوتی دریافت کنید. در هر صورت شما باید به توصیه‌های پزشک خود دقت داشته باشید و داروها را سر وقت و به صورت منظم مصرف کنید.
عوارض آسم در دوران بارداری
اگر در دوران حاملگی آسم را کنترل نکنید ممکن است یک سری عوارض ایجاد کند. همچنین اگر آسم شما شدید باشد احتمال اینکه عوارض را تجربه کنید هم بالا می‌رود. در ادامه به این عوارض اشاره می‌کنیم:
· پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری): این وضعیت به فشار خون بالا در دوران بارداری اشاره دارد. این عارضه می‌تواند اندام‌های شما را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین به جنین آسیب برساند.
· زایمان زودرس: نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری به دنیا می‌آیند نارس هستند. ممکن است این نوزادان در هنگام تولد به رشد کامل نرسیده باشند و نیاز باشد تا در دستگاه نگهداری شوند.
· وزن کم نوزاد هنگام تولد: نوزادانی که با وزن کم متولد می‌شوند ممکن است با مشکلاتی در سلامتی مواجه باشند. ممکن است برخی از سیستم‌های بدن این نوزادان به طور کامل رشد نکرده باشد.
چه عواملی خطر عوارض آسم بارداری را افزایش می دهند؟
برخی عوامل می‌توانند خطر بدتر شدن آسم در دوران حاملگی را افزایش دهند. این عوامل عبارت‌اند از:
· سیگار کشیدن
· مصرف نکردن داروها به طور مرتب
· داشتن اضافه وزن (BMI بین ۲۵ الی ۲۹) یا چاقی (BMI ۳۰ به بالا)
پیشگیری از آسم بارداری
همان‌طور که گفتیم، تغییرات بدن در دوران بارداری می‌توانند منجر به تنگی نفس و برخی علائم آسم شوند. بارداری منجر به ایجاد آسم نمی‌شود، اما اگر قبل از حملگی به آسم مبتلا باشید، باید برای باردار شدن برنامه ریزی کنید.
شما باید قبل از بارداری به پزشک مراجعه کنید تا یک برنامه درمانی درست برای شما تنظیم کند. به این ترتیب در طول دوران بارداری با هیچ مشکلی مواجه نخواهید شد. همچنین باید از محرک‌ها دور بمانید، یک رژیم غذایی سالم داشته باشید و ورزش کنید. اضافه وزن در طول بارداری خودش باعث سختی در تنفس می‌شود. برای پیشگیری از علائم آسم این کارها را انجام دهید و توصیه‌های پزشک خود را نیز جدی بگیرید.
نتیجه گیری
آسم بارداری یکی از بیماری‌های شایع در دوران بارداری است. البته بارداری منجر به آسم نمی‌شود، اما تغییراتی که در این دوره در بدن به وجود می‌آیند منجر به تنگی نفس و برخی علائم آسم می‌شوند. این موضوع مشکلی ایجاد نمی‌کند و کاملا طبیعی است، اما افرادی که قبل از بارداری آسم دارند، باید درمان خود را ادامه دهند تا دچار عوارض بارداری نشوند.
سوالات متداول
قانون یک سوم در مورد آسم حاملگی چیست؟
تحقیقات نشان می‌دهند که علائم یک سوم از افراد مبتلا به آسم در دوران بارداری بهبود پیدا می‌کند، علائم یک سوم افراد بدتر می‌شود و علائم یک سوم افراد تغییری نمی‌کند.
آیا مصرف سالبوتامول در دوران بارداری بی خطر است؟
سالبوتامول رایج‌ترین داروی آسم است که در دوران بارداری هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما شما در دوران بارداری فقط باید با تجویز پزشک دارو مصرف کنید.
آیا آسم بارداری منجر به مرگ جنین می‌شود؟
خیر، اگر آسم را در دوران حاملگی مدیریت کنید هیچ مشکلی برای مادر و جنین به وجود نمی‌آید.