بیماری‌های گوش روی سر، سیستم شنوایی و حتی سیستم بویایی تاثیر می‌گذارند. درد گوش درد بسیار بدی است و گاهی غیرقابل‌تحمل میشود. یکی از علت های درد گوش میتواند فیستول پری لنفاتیک باشد. که در این بخش به این جزئیات این بیماری پرداخته ایم.
یک پرده یا غشا بین گوش میانی و گوش داخلی وجود دارد. وقتی این پرده آسیب ببیند یا دچار نقص شود، فیستول ایجاد میشود. این بیماری علائم مختلفی دارد که می‌توانند بیمار را کلافه کنند. برای درمان این بیماری باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. اگر احساس می‌کنید گوشتان سنگین شده است یا خوب نمی‌شنوید و درد دارید، شاید به بیماری فیستول پریلنفاتیک مبتلا شده باشید. ما در ادامه در بهستان دارو درباره این بیماری، علائم، علل ایجاد، راه‌های درمان و نحوه پیشگیری از آن با شما صحبت می‌کنیم.
فیستول پری لنفاتیک چیست؟
فیستول پری لنفاتیک (PLF) به پارگی یا نقص در غشای بین گوش میانی و گوش داخلی مربوط است. وقتی این غشا دچار آسیب شود، فرد دچار فیستول پری لنف میشود. پارگی در این غشا باعث میشود که مایع به گوش میانی نشت کند. این اتفاق همچنین میتواند باعث تغییر فشار در گوش میانی شود که روی گوش داخلی تاثیر می‌گذارد و علائم غیر طبیعی ایجاد می‌کند.
گوش میانی انسان پر از هوا است، درحالی‌که گوش داخلی پر از مایع (پری لنف) است. این دو توسط غشا هم از جدا می‌شوند. حالا اگر این غشا پاره شود یا آسیب ببیند خودتان می‌توانید تصور کنید که چه اتفاقاتی رخ می‌دهد. وقتی این غشا پاره شود، مایع پری لنف به گوش میانی وارد میشود. به همین دلیل به آن فیستول پریلنفاتیک می‌گویند. این بیماری میتواند هر کسی در هر سنی را درگیر کند. حتی نوزاد ممکن است با این مشکل متولد شود. این بیماری با علائم مختلفی خودش را نشان می‌دهد. در ادامه درباره علائم این بیماری با شما صحبت می‌کنیم.
علائم فیستول پری لنفاتیک چیست؟
بیماری فیستول پریلنفاتیک با علائم مختلفی همراه است. گاهی اوقات فرد یک یا چند مورد از این علائم را دارد، اما به آنها اهمیتی نمی‌دهد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید جلوی گسترش صدمه به غشای بین گوش میانی و گوش داخلی را بگیرید. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
· کاهش شنوایی به‌صورت ناگهانی
· کم شنوایی که خوب میشود و دوباره برمی‌گردد
· احساس پری و سنگینی گوش
· عدم تعادل
· سرگیجه
· بیماری حرکت (Motion sickness)
· از دست دادن حافظه
· سردرد
· وزوز گوش
· زنگ زدن گوش
در بیشتر مواقع این بیماری فقط یک گوش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بااین‌حال ممکن است هر دو گوش هم درگیر این بیماری شوند.
شرایط فردی که به این بیماری مبتلا است در هنگام خنده، عطسه یا سرفه بدتر میشود. علائم فرد ممکن است در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین، خم شدن یا تغییر ارتفاع شدیدتر شوند.
علل ایجاد فیستول پری لنفاتیک کدام اند؟
عوامل مختلفی می‌توانند منجر به بیماری پری لنفاتیک فیستول شوند. این عوامل هر کدام به‌صورت جداگانه می‌توانند این بیماری را ایجاد کنند. شاید در ابتدا فکر کنید که برخی از این عوامل اصلا ربطی به این بیماری ندارند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که تمام این عوامل به خودی خود می‌توانند منجر به فیستول پری لنفاتیک شوند. در ادامه به علل ایجاد این بیماری اشاره می‌کنیم:
· ضربه به سر
· ضربه به گوش
· باروتروما (وارد شدن فشار ناگهانی به جمجمه در اثر پرواز، غواصی، بلند کردن وسایل سنگین و زایمان طبیعی)
· سوراخ شدن پرده گوش
· شنیدن صداهای بلند در نزدیکی گوش مانند صدای تیراندازی یا صدای انفجار
· عفونت‌های مکرر گوش
· خالی کردن شدید هوای داخل بینی (فین کردن)
گاهی اوقات برخی افراد می‌گویند که هیچ کدام از این دلایل وجود نداشته، اما آنها به این بیماری مبتلا شده‌اند. باید بگوییم که برخی از آسیب‌های قدیمی هم می‌توانند در دراز مدت تبدیل به فیستول شوند. اصلی‌ترین علت این بیماری وارد شدن ضربه به سر است. اکثر افرادی که با علائم فیستول پریلنفاتیک مراجعه می‌کنند ضربه‌ای به سرشان وارد شده است؛ بنابراین باید خیلی مراقب باشید تا این مشکل برایتان پیش نیاید.
روش های تشخیص فیستول پری لنفاتیک
وقتی در قسمت گوش حس خوبی ندارید، احساس درد می‌کنید یا حس می‌کنید که گوشتان سنگین شده است، باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. این متخصصان بعد از گرفتن شرح حال از شما به میزان زیادی می‌توانند بیماری را تشخیص دهند. گاهی اوقات فرد علائم نامشخصی دارد و به همین دلیل پزشک از آزمایش‌های مختلف برای تشخیص بیماری او استفاده می‌کند. البته علائم این بیماری با علائم دیگر بیماری‌های گوش مانند منیر، نوریت دهلیزی و لابیرنتیت مشابه است. به همین دلیل هم گاهی پزشک مجبور میشود از روش‌های مختلف برای تشخیص بیماری کمک بگیرد. در ادامه این روش‌ها را به شما معرفی می‌کنیم:
· تست‌های شنوایی
· تست‌های تعادل
· الکتروکوکلئوگرافی
· آزمایش فیستول پری لنفاتیک
· سی تی اسکن
· ام آر آی
تست‌های شنوایی برای تشخیص فیستول
تست شنوایی یا شنوایی سنجی توانایی شما را در شنیدن بررسی می‌کند. در این تست شما در یک اتاق می‌نشینید که صداهای مختلف در آنجا پخش میشود. شما از طریق هدفون به این صداها گوش می‌دهید.
پزشک از دستگاهی به نام شنوایی سنج استفاده می‌کند که صداها را در فرکانس‌های مختلف پخش می‌کند. از شما می‌خواهد که در صورت شنیدن صدا دست خود را بالا بیاورید و سپس پاسخ‌های شما را روی آدیوگرام ثبت می‌کند. آدیوگرام الگوهای کم شنوایی را ترسیم می‌کند. اگر کم شنوایی داشته باشید، آدیوگرام میزان کم شنوایی شما را نشان می‌دهد.
تست‌های تعادل برای تشخیص فیستول
تست‌های تعادل گروهی از آزمایش‌ها هستند که اختلالات تعادل را در شما بررسی می‌کنند. اگر در تعادل مشکل داشته باشید باید این آزمایش را بدهید. یکی از علائم فیستول پری لنف همین عدم تعادل است. به همین دلیل هم پزشک ممکن است این تست را برای شما تجویز کند. عدم تعادل گاهی اوقات باعث سرگیجه هم میشود.
در طول این تست روی یک صندلی در یک اتاق تاریک می‌نشینید. سپس متخصص الکترودهای مخصوص را در نزدیکی چشم شما قرار می‌دهد تا حرکت آنها را ثبت کنند. الکترودها حسگرهای کوچکی هستند که یا آنها را به پوست می‌چسبانند یا اینکه زیر یک هدبند قرار می‌دهند. سپس از یک عینک مخصوص هم استفاده می‌کنند که حرکات چشم شما را ضبط می‌کند. یک نور در عینک روشن میشود که باید حرکات آن را با چشمان خود دنبال کنید. سپس از شما می‌خواهند که سر خود را به جهات مختلف حرکت دهید. گاهی هم خودشان سرتان را حرکت می‌دهند. سپس تمام امواج ضبط شده را بررسی می‌کنند تا به نتیجه برسند.
الکتروکوکلوگرافی برای تشخیص فیستول
الکتروکوکلوگرافی آزمایشی است که در آن فشار مایع داخل گوش داخلی را اندازه گیری می‌کنند. اگر فشار مایع در گوش داخلی کم باشد نشان می‌دهد که مایع پری لنف به گوش میانی نشت پیدا کرده است.
آزمایش فیستول پری لنفاتیک
در این آزمایش به کانال گوش فشار وارد می‌کند. سپس حرکات چشم را در طی اعمال فشار مورد بررسی قرار می‌دهند. این آزمایش هم به پزشک کمک می‌کند تا نوع بیماری و علت ابتلا به آن را تشخیص دهد.
سی تی اسکن برای تشخیص فیستول
سی تی اسکن یک روش تصویربرداری است که برای اعضای مختلف بدن کاربرد دارد. از گوش هم می‌توان به این روش تصویربرداری کرد. در این روش از اشعه ایکس برای تصویربرداری از داخل گوش استفاده میشود. سپس تصاویر روی کامپیوتر قابل مشاهده خواهد بود. پزشک با بررسی تصاویر و هر گونه ناهماهنگی در آنها میتواند بیماری شما را تشخیص دهد. این نکته را هم بدانید که سی تی اسکن یک روش کاملا غیر تهاجمی و بدون درد است.
ام آر آی برای تشخیص فیستول
ام آر آی هم یک روش تصویربرداری به کمک تشدید امواج مغناطیسی است. در این روش از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر استفاده میشود تا تصاویر واضحی از ساختار گوش به پزشک ارائه دهد.
پزشک با کمک تصاویر MRI میتواند مشکلات گوش شما و علت ابتلا به آنها را تشخیص دهد. این روش معمولا برای زمانی که علائم شما نامشخص هستند و نمی‌دانید علت آنها چیست کاربرد دارد.
راه های درمان فیستول پری لنفاتیک
چند روش برای درمان فیستول پریلنفاتیک وجود دارد. این روش‌ها با توجه به‌شدت بیماری و علائم توسط پزشک انتخاب می‌شوند. در ادامه این روش‌های درمانی را به شما معرفی می‌کنیم:
· استراحت: بهترین روش برای درمان فیستول پری لنف این است که فعالیت و تحرک خود را کاهش دهید. شاید لازم باشد که به مدت یک الی دو هفته استراحت کامل داشته باشید. اگر در این مدت علائم شما بهبود پیدا کنند، پزشک به احتمال زیاد زمان استراحت شما را تمدید می‌کند تا کاملا خوب شوید.
· تزریق پچ خون: در این روش پزشک به گوش میانی خون تزریق می‌کند. این کار باعث ترمیم غشای آسیب دیده میشود. البته این روش جدید است و دانشمندان هنوز در حال تحقیق بر روی آن هستند، اما نتایج این روش تابه‌حال موفقیت آمیز بوده‌اند.
· عمل جراحی: اگر روش‌های درمانی قبلی برای شما نتیجه ندهند پزشک ممکن است به شما توصیه کند که جراحی شوید. در این روش پرده گوش را به‌آرامی برمی‌دارند و بافت ترمیم کننده را روی غشای آسیب دیده بین گوش میانی و گوش داخلی قرار می‌دهند. روش جراحی برای تمام افراد مناسب نیست. به همین تنها در صورتی جراحی انجام دهید که پزشک برای شما تجویز کرده باشد.
درمان خانگی فیستول پری لنفاتیک
درمان خانگی پری لنفاتیک فیستول فقط استراحت است. شما باید به مدت حداقل یک هفته در جای خود بمانید و کمتر حرکت کنید. این کار به ترمیم غشای آسیب دیده بین گوش داخلی و گوش میانی کمک می‌کند.
اگر بعد از یک هفته علائم شما کمتر شد، باید به استراحت ادامه دهید تا کاملا بهبود پیدا کنید. اگر هم بهتر نشدید باید روش‌های درمانی دیگر را امتحان کنید.
درمان فیستول پری لنفاتیک چقدر طول میکشد؟
اگر با استراحت بخواهید درمان را پیش بگیرید ممکن است بیشتر از دو هفته طول بکشد تا کاملا خوب شوید. تازه این در صورتی است که روند بهبودی موفقیت آمیز باشد.
اگر جراحی انجام دهید، چند روز پس از عمل احساس بهتری خواهید داشت. البته بهبودی کامل میتواند چند هفته به طول بیانجامد. در طول این مدت باید تمام دستورالعمل‌های پزشک را با دقت دنبال کنید. این دستورالعمل‌ها شامل موارد زیر است:
· داروهای خود مانند قطره‌های گوشی را سر وقت مصرف کنید
· طاق باز بخوابید
· شب دو بالش در دو طرف بدن قرار دهید تا در هنگام خواب روی گوش خود نخوابید
· فعالیت‌های سنگین که باعث کشیدگی گوش می‌شوند را انجام ندهید
· وسایل سنگین بلند نکنید
· از رفتن به استخر خودداری کنید.
پیشگیری از فیستول پری لنفاتیک
پیشگیری از بیماری فیستول پریلنفاتیک کار سختی است، زیرا ممکن است اتفاقی ناگهانی باعث این بیماری شود. شما فقط می‌توانید یک سری اقدامات را در جهت کاهش خطرات احتمالی انجام دهید. در ادامه به این اقدامات اشاره می‌کنیم:
· از رفتن به جاهایی که صدای زیادی تولید میشود خودداری کنید
· اگر مجبور هستید به جایی بروید که صداهای بلندی در آنجا شنیده میشود حتما از هدفون محافظ استفاده کنید
· هنگام سفر با هواپیما از گوش گیر فیلتر شده استفاده کنید. این وسیله به متعادل کردن فشار در گوش کمک می‌کند
· اگر مستعد ابتلا به عفونت‌های مکرر گوش هستید، سعی کنید از عفونت پیشگیری کنید.
آیا فیستول پری لنفاتیک باعث کم شنوایی میشود؟
یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین علائم بیماری فیستول پری لنف همین کاهش شنوایی است. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که غشای بین گوش داخلی و گوش میانی آسیب می‌بیند.
وقتی که درمان را شروع کنید، این کم شنوایی به تدریج برطرف میشود. البته گزارش‌ها نشان می‌دهند درصد کمی از کم شنوایی‌ها به‌ویژه در کودکان پس از درمان هم باقی می‌مانند. بااین‌حال شاید بتوان با یک سری تمرینات شنوایی این مشکل را تا حد زیادی برطرف کرد.
نتیجه گیری
فیستول پری لنفاتیک یک بیماری در گوش است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که غشای جدا کننده گوش داخلی و گوش میانی آسیب می‌بیند. در نتیجه مایع پری لنف از گوش داخلی به گوش میانی راه پیدا می‌کند. این موضوع باعث درد، عدم تعادل، کم شنوایی و سرگیجه میشود. برای درمان باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا بر اساس شدت بیماری بهترین روش درمانی را برای شما تجویز کند.
سوالات متداول
بهترین درمان برای فیستول پری لنفاتیک چیست؟
بهترین درمان برای این بیماری استراحت کردن است. اگر این روش جواب ندهد پزشک تزریق پچ خون یا جراحی را به شما پیشنهاد می‌کند.
فیستول پری لنف چه کسانی را درگیر می‌کند؟
تمام افراد از هر سن که در معرض صدای بلند، ضربه به سر، ضربه به گوش، عفونت‌های مکرر گوش، سوراخ شدن پرده گوش و… قرار بگیرند ممکن است به فیستول دچار شوند.
آیا پری لنفاتیک فیستول باعث ناشنوایی میشود؟
خیر، این بیماری ممکن است باعث کاهش شنوایی شود، اما ناشنوایی از عوارض این بیماری نیست.