واکسن گارداسیل، همان‌طور که در مبارزه با عفونت‌های انسانی مانند پاپیلوماویروس (HPV) نقش دارد، به عنوان یکی از مهم‌ترین واکسن‌ها در حوزه بهداشت جهانی شناخته شده است. این واکسن که به منظور جلوگیری از بیماری‌ها مانند سرطان‌های جنسی طراحی شده است، ممکن است با عوارضی همراه باشد. در این مقاله به بررسی و توضیح عوارض واکسن گارداسیل می‌پردازیم.
واکسن گارداسیل چیست؟
پاپیلومای انسانی یا همان HPV، یک بیماری رایج است که میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده است. آمارهای اخیر نشان می‌دهد که میزان ابتلا به اچ پی وی در کشور، حدود ۸ درصد است. این ویروس که از طریق تماس پوست به پوست یا فعالیت جنسی منتقل می‌شود، ممکن است منجر به بیماری‌های خاصی از جمله سرطان دهانه رحم و زگیل تناسلی شود.
با توجه به تهدیدی که این بیماری در سلامت جامعه دارد، واکسن HPV می‌تواند راهی مطمئن و مؤثر برای پیشگیری از این بیماری‌ها باشد. به همین دلیل، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) تأکید دارد که نوجوانان حتما این واکسن را دریافت کنند.
واکسن Gardasil 9 که مورد تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده است، به‌عنوان یکی از واکسن‌های مقاوم در برابر HPV معرفی می‌شود. این گزینه می‌تواند از بروز بیماری‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، سرطان واژن، زگیل تناسلی، سرطان مقعد و سرطان دهان، گلو، سر و گردن در زنان و مردان جلوگیری کند. در ادامه به بررسی عوارض واکسن گارداسیل نیز می‌پردازیم.
واکسن گارداسیل برای مردان
قبل از بررسی عوارض واکسن گارداسیل، بهتر است ابتدا به این سوال پاسخ بدهیم که آیا واکسن گارداسیل برای مردان و زنان واجب است؟ در این بخش و بخش بعدی به بررسی اهمیت واکسن گارداسیل برای زنان و مردان می‌پردازیم.
مردان به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شوند؛ اما واکسن HPV می‌تواند از ابتلا به زگیل تناسلی، سرطان آلت تناسلی، سرطان مقعد در مردان جلوگیری کند. واکسن گارداسیل ۹ برای مردان از سن ۹ تا ۲۶ سال واجب است.
در مردان، HPV ممکن است به دهان، گلو و مقعد نفوذ می‌کند و باعث بروز سرطان در این مناطق شود. بنابراین، واکسن گارداسیل در مردان به‌منظور جلوگیری از این نوع سرطان‌ها و حفاظت از سلامت دهان، گلو و مقعد استفاده می‌شود.
واکسن گارداسیل برای زنان
واکسن گارداسیل (Gardasil) به منظور پیشگیری از عفونت‌های ویروس پاپیلوما (HPV) طراحی شده است، که باعث جلوگیری از سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، واژن، آنوس، دهان و گلو می‌شود. این واکسن برای محافظت در برابر عفونت‌های HPV نوع‌های ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ به‌کار گرفته می‌شود، که اغلب با سرطان‌های مرتبط با HPV و مشکلاتی مانند زگیل‌های نرم (Genital Warts) در ارتباط هستند.
اگرچه ممکن است مردان نیز با HPV به بیماری مبتلا شوند و آن را به دیگران منتقل کنند؛ اما ابتدا واکسن Gardasil به عنوان یک واکسن برای زنان طراحی شده بود. در گذر زمان، ثابت شد که این واکسن همچنین می‌تواند در پیشگیری برخی از عفونت‌ها و سرطان‌های مرتبط با HPV در مردان نیز موثر باشد. همچنین، در برخی از کشورها، Gardasil به عنوان بخشی از برنامه‌های اجباری یا پیشنهادی جلوگیری از سرطان ارائه می‌شود.
اصولا، واکسن گارداسیل جهت پیشگیری از عفونت “HPV” استفاده می‌شود. با این حال، به دلیل تفاوت‌ها در ساختار بدن و سیستم ایمنی زنان و مردان، نیازهای آن‌ها متفاوت است. در زنان، HPV ممکن است به رحم نفوذ کند و باعث بروز سرطان رحم شود. به همین دلیل، واکسن گارداسیل برای زنان به منظور جلوگیری از این نوع سرطان و ارتقاء سلامت رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فاصله تزریق واکسن Gardasil
اهمیت دارد که دوزهای واکسن گارداسیل به شکل درست و در بازه‌های زمانی مناسب تزریق شوند. طبق راهنمایی‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، فاصله بین دو دوز واکسن گارداسیل در بزرگسالان و نوجوانان عمدتا به شرح زیر است:
برای بزرگسالان، فاصله بین دوز اول و دوم واکسن گارداسیل حداقل ۶ ماه است. این فاصله به دلیل این است که بدن به مدت کافی زمان داشته باشد تا سیستم ایمنی خود را تقویت کند و به واکسن به‌طور موثر پاسخ دهد.
فاصله بین دوزهای واکسن گارداسیل در کودکان و نوجوانان نیز حداقل ۶ ماه است (با همان هدف ایجاد ایمنی قوی و ماندگاری در بدن).
عوارض واکسن Gardasil
در این بخش از مقاله به بررسی عوارض واکسن گارداسیل می‌پردازیم. عوارض این نوع از واکسن به شرح زیر است.
عوارض شایع واکسن گارداسیل، که در بیش از ۱ نفر از هر ۱۰ نفری که این واکسن را دریافت می‌کنند، رخ می‌دهد عبارتند از:
– قرمزی، تورم یا درد در محل تزریق، که اغلب ظرف چند روز برطرف می‌شود.
– سردرد، که معمولا مدت کوتاهی ادامه دارد و سپس بهبود می‌یابد.
عوارض نسبتا شایع (یعنی در بیش از ۱ نفر از هر ۱۰۰ نفری که این واکسن را دریافت می‌کنند) شامل:
– کبودی و خارش در محل تزریق
– افزایش دمای بدن، احساس گرما و لرز
– حالت تهوع
– درد در بازوها، دست‌ها، انگشتان دست، پاها یا انگشتان پا
عوارض نادر واکسن (یعنی عوارضی که در حدود ۱ نفر از هر ده هزار نفری که این واکسن را دریافت می‌کنند رخ می‌دهد) شامل:
سرگیجه یا ضعف پس از واکسیناسیون می‌شود. در برنامه واکسیناسیون در مدارس، دختران برخی از احتیاط‌هایی مثل نشستن یا دراز کشیدن حین تزریق و باقی ماندن در همان حال برای حداقل ۱۵ دقیقه پس از تزریق دارند تا احتمال غش کردن و جلوگیری از آسیب به حداقل برسد. عوارض دیگری هم گزارش شده‌اند اما چون این گزارش‌ها از سوی مردم می‌آیند و هنوز در تحقیقات بالینی کنترل شده ثابت نشده‌اند، نمی‌توان به احتمال یا درصد رخداد آن‌ها پرداخت.
سایر عوارض جانبی گزارش شده از این واکسن شامل:
– کبودی یا خونریزی آسان
– لرز، ضعف، خستگی یا احساس ناخوشایند عمومی
– تورم غدد لنفاوی
– درد یا حساسیت در مفاصل و عضلات
– استفراغ
– تشنج
در حالات بسیار نادر، برخی از افراد ممکن است به واکنش‌های آلرژیک شدیدتر، معروف به واکنش‌های آنافیلاکتیک، دچار شوند که بلافاصله پس از تزریق واکسن اتفاق می‌افتد. علائم این واکنش‌ها شامل:
– سرگیجه یا ضعف احساسی
– مشکلات تنفسی مانند تنفس سریع و سطحی
– خس‌خس در قفسه سینه هنگام تنفس
– افزایش سرعت ضربان قلب
– پوست سرد و مرطوب
– سردرگمی، گیجی و اضطراب
– افتادن یا از دست دادن هوشیار
سخن پایانی
علائم بسیاری، به خصوص پس از تزریق هر واکسن دیگری، نیز ممکن است گزارش شوند و به‌طور خاص مرتبط با واکسن گارداسیل نیستند. اگر هر یک از این علائم یا علائم دیگری را تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود با فردی که واکسن را برای شما تزریق کرده است، یا با یک داروساز، یا پزشک معالج یا حتی یک پرستار مشورت کنید. اگر حالت بدی احساس می‌کنید، بلافاصله به یک مرکز پزشکی یا اورژانس مراجعه کنید و کمک بخواهید.